1278 Dictee donderdag 22 feb 2018 (2): dictee Oefendictee februari 2018 (4) √

Dictee - dictees [1278]

Oefendictee februari 2018 (4)

1. Hij is gepokt en gemazeld: hij heeft veel meegemaakt en alle ondervinding opgedaan. Zomaar wat oliën: chiliolie, neroliolie (neroli, ook: oranjebloesemolie), patchoeliolie (patchoeli), peterselieolie, salieolie en schalieolie (leisteenolie). Maar er is nog veel meer (olie): Delftse slaolie, plastic folie (plasticfolie) (!), Koninklijke (Olie) [de Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij NV], een KB is een koninklijk besluit [GB], het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut te De Bilt is het KNMI, het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap, het Koninklijk Nederlandsch Instituut (van Wetenschappen enz.), bij verkorting het Instituut = de voorganger van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), melancholie (!) en machtsmonopolie (!), vetiverolie (parfumerie), uviololie, tallolie, pyrolyseolie, provenceolie (uit de Provençaalse Provence), petrolie en peterolie (petroleum), Mongolië (!), makassarolie, macisolie, leliënolie en jojobaolie.

2. Verder kolie (steengruis + stookolie), hasjolie, haarlemmerolie, eucalyptusolie, foezelolie, djarakpittenolie, dieselolie, catechumenenolie, canangaolie, avocado-olie, bittereamandelolie, behenolie, bergamotolie, arachideolie, babyolie, absintolie, advocaatolie, arachide- of arachisolie en alantsolie. Je kunt ergens de pest aan hebben, maar ook de pest (p, pee) inhebben. Harsspiritus is surrogaatterpentijnolie. Hadden we de kajapoetolie (kajapoetiholie) al gehad? Laurierolie is reumatiekolie. Juchtolie is Litouwer balsem. We kennen ook de melisseolie. Een obo is een oil bulk ore carrier: tanker voor het vervoer van ruwe olie, bulkgoederen of erts. Oliehoudend is olie bevattend. Pyrolyseolie is bio-olie. Je kunt figuurlijk de bloemetjes buitenzetten (feestvieren), maar ook letterlijk de bloemetjes (in het voorjaar) weer buitenzetten. Slangenolie is massageolie die, vermengd met ketjoeboengolie, tegen reumatiek wordt gebruikt (Engels: snake oil, VD: koppelteken). Vanilleolie is crème de vanille.

3. Ylangylang (de, het) is een etherische olie. Hydro- en
biomassa-energie zijn zeer gewild. Honden heten soms Fikkie, Mops of Blom, ezels heten vaak Grauwtje. Ik mag Hans heten als het waar is. Op een ochtend zullen we wakker worden en allemaal Ali heten (over islamisering, Gerrit Komrij). Dat zal Jaapje heten (dat zal waar zijn). Koeien heten vaak Blaar of Bles. We zullen malkander geen Liezebet heten (niet bedriegen). Met die Graveerstift kun je niet graveren. Met kanker van de niercel heb je een grawitztumor. Graxresten ontstaan bij bereiding van traan uit walvissen. Hij is greetneuzig en ook nog en greetoor. Grège is ruwe zijde, greige is een kleur en een greinenbaard is een rozijnenbaard. Waarvoor dient een g-rekening? Amerikaans grenen is pitchpine. De streek om de stedendriehoek
Aken-Luik-Maastricht als één cultuurgebied gezien, heet Land zonder grens. Palynologie is pollenkunde.

4. Waar blijft het politiekordon? Buckystralen zijn de de stralen die tussen gewone röntgenstralen en ultraviolet licht in liggen. De twee kekuléstructuren van benzeen vormen een grensstructuur. De grex venalium is een kudde huurlingen. Hij heeft zijn naam op de gribbelgrabbel gegooid. GRID (gay related immune deficiency) was qua naam de voorloper van aids. Je kunt zowel met een griek als met een Griek naar een griek alsook een Griek gaan ... Dat klinkt deftig: ze lijdt aan een griepaal syndroom. We moeten elkaar geen Grietje noemen. De Gouden Griffel hoort bij het beste kinderboek. Als je een grizzly(-) en een ijsbeer kruist, krijg je een grijsbeer. Dat kan Bruin(tje) – meestal een paard – niet trekken. Grime is beïnvloed door o.a. hiphop, drum-'n-bass, 2 step en reggae. Een serir is een grindwoestijn. Grisou is mijngas.

5. Hij werd aangeklaagd wegens grober Unfug. Kan dat wel: je voelen groeien? Ierland wordt het Groene Eiland genoemd. Als het even kan, gebruiken we groene-energiebronnen. De geel- en groenhart moet je niet door elkaar halen [dooreenhalen]. Deze groninger kan vliegen. Een groufie is een groepsselfie. Hij bracht de engelse groet(enis). Ik heb de vis gegromd. Gromoe en -pa pasten op. Het ondiepe gedeelte van de Atlantische Oceaan bewesten het Kanaal wordt de Gronden genoemd. Hij heeft grondkwekwe [een hypotheek] op zijn land. Dat zegt nu eenmaal de Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden. De peuter was er best groos [grozig] mee. Het Grootboek der nationale schuld [verkorting: Grootboek] moet niet te dik zijn. Hij draagt het Grootkruis van de Nederlandse Leeuw. De vrijmetselaars (maçons) hebben een Provinciaal Grootmeester. De eertijdse Staten van Holland bestonden uit de Edel Grootmogende Heren Staten. Een grootpenitencier [ie] is een penitentiaris (hoofd van de penitentiarie = hoogste kerkelijk gerechtshof dat in gewetenszaken uitspraak doet in geval van zonden waarvan de absolutie aan de Heilige Stoel is voorbehouden). Toen gruit, nu hop.

6. Growlen is screamen, toch? Deze fundering is gegrout. Grumus merdae: stronthoop (achtergelaten door dieven op de pd). Met het cubitaletunnelsyndroom heb je een gsm-elleboog. Een guanabana is een zuurzak (vrucht). De guave levert de djamboe bidji. Een guidon is een muzikale custode. Laat hem toch met zijn guilty pleasure. Een guiro [goe-wie-roo] is een klein slaginstrument. De gulab jamun [oe] [dzj] bestaat uit Indiase sponzige vleesballen. Hij is een gutmensch [oe] met gutfeeling [uh]. Ik zou zeggen: g-voetbal en g 'tje [geen categorie als A'tje, A-team, B'tje, B-team]. Ik zie hem niet: bezit hij de ring van Gyges? We gaan naar de vierjaarlijkse gymnaestrada. Het gynaeceum is de harem. De gyre vind je in een oceaan. Bij het GZP (in NL: Productschap Granen, Zaden en Peulvruchten) hebben ze geen
gz-psycholoog (gezondheidszorgpsycholoog) nodig.

 

1277 Dictee donderdag 22 feb 2018 (1): dictee Juniordictee Kampen 2018 √

Dictee - dictees [1277] 

Juniordictee Kampen 2018

1. In de prehistorie konden mensen verhalen alleen aan elkaar vertellen. Schrijven en lezen was nog niet uitgevonden.

2. Toen er handelgedreven werd, ontstond de noodzaak om dingen op te schrijven. Je moest tenslotte onthouden wie wat verhandeld had.

3. Het eerste schrift ontstond circa zesduizend jaar geleden in Egypte. Dat waren geen letters, maar eenvoudige tekeningen.

4. Omdat papier nog niet bestond, werden die in kleitabletten gekrast. Wat er staat is twijfelachtig, maar waarschijnlijk zijn het verkoopaantallen. Drie koeien werden weergegeven als drie koeienkoppen. Later werd het schrift vereenvoudigd tot spijkerschrift, waarbij streepjes de woorden weergeven.

5. Ons alfabet is 1500 jaar geleden ontstaan in wat nu Syrië is.

6. In ons kikkerlandje duurde het lang voor de bevolking leerde schrijven en lezen. Verhalen werden gewoonlijk voorgelezen. 

7. In de middeleeuwen konden eigenlijk alleen monniken lezen en schrijven. Pas in de achttiende eeuw werd het gebruikelijk om kinderen te leren lezen en schrijven, eerst alleen de welgestelde.

8. Boeken werden in het begin overgeschreven met een ganzenveer en inkt. Het duurde dus heel lang voor veel mensen die konden lezen.

9. In de vijftiende eeuw werd de boekdrukkunst uitgevonden. Dit was een grote vernieuwing! Ideeën, wetenschappelijke kennis en verhalen konden zo snel verspreid worden, waardoor de ontwikkeling van mensen een grote sprong nam.

10. Lezen en schrijven is een ingewikkeld proces. Niet iedereen kan het goed leren. Sommige laaggeletterden schamen zich hiervoor, maar dat is beslist niet nodig.

11. In de bibliotheek werken taalcoaches voor hulp bij het leren lezen en schrijven. Zij helpen ook mensen die oorspronkelijk uit een ander land komen en Nederlands willen leren.

12. In de vorige eeuw verscheen er weer iets nieuws: internet. Nieuwsberichten kun je onmiddellijk lezen. Er is verschrikkelijk veel informatie te vinden over alles. Spijtig genoeg is er ook veel nepnieuws.

13. Iets wat ook door internet is ontstaan is het gebruik van emoticons. Dat zijn symbolen die uitdrukken wat je wilt zeggen. Eigenlijk gaan we zo terug naar de begintijd van ons schrift.

14. Wat denk jij, zullen we over honderd jaar alleen nog met smileys communiceren?

 
 

1276 Dictee dinsdag 20 feb 2018 (1): dictee Oefendictee februari 2018 (3) √

Dictee - dictees [1276]

Oefendictee februari 2018 (3)

1. Met John Bull's Mother wordt de Engelse staatskerk aangeduid. Waar komt het paragummi vandaan? Juist: van de Pararivier. Bij het freestylen (freestyle skiën, freestyleskiën, de big air) krijgen de knieën het zwaar te verduren, zeker bij het moguls over een buckelpiste, thans op de Olympische Winterspelen. Een mentor heeft het mentoraat over een mentee [ie]. Ik loop heen en weer, ik heb heen en weer gelopen: van al dat heen-en-weergeloop word ik doodvermoeid. Dat komt uit het Hooglied [van Salomo; O.T., Lied der Liederen, Canticum Canticorum, Hgl., Hl., Cant.], niet uit Jeremia: het is iets vrolijks, geen treurlied. De voerman wilde hot [rechts] en de paarden haar. Ik heb mijn blogposttekst aangepast. Een rekwisitoor, dat is toch niet om aan te horen! In de tempo doeloe schreef je immers requisitoir. Met de [VD; beter: the] call of the wild kun je in het Amazonegebied wel terecht ... Een hansworst is een Jack Pudding of jean potage (ook: janpotage, bouffon, clown, dagbroer, nar, gek, harlekijn, paljas, poli(chinel), potsenmaker, scaramouche of zot).

2. Een narrowescapeverhaal verhaalt over een kantjeboordontsnapping [Taaladvies OK!]. De Jakobsstaf is de Gordel van Orion, de middelste drie sterren van het sterrenbeeld (en niet: drie middelste, zoals VD zegt ...). Het land van Bruegel is het Pajottenland, ten zuidwesten van Brussel. Het brugadasyndroom is een erfelijke hartritmestoornis. Het Land van Waas [Waasland] ligt in
Oost-Vlaanderen; de Wase hoofdstad is Sint-Niklaas. Een shamisen is een met een groot plectrum bespeelde, driesnarige luit, vooral bekend als het begeleidingsinstrument van geisha's. Een koto is een op een citer lijkend Japans snaarinstrument. Een shakuhachi is een traditionele lange Japanse bamboefluit. En shabushabu is een Japans gerecht van groenten, vis en deegslierten in bouillon. Dat
op-en-neergespring hangt me mijlenver de keel uit!

3. Dat raad je nooit: moethond [nee, niet de sint-bernardshond, hoor] is een volkse naam voor de zeelt. Van die snertsnert moet ik geen tweede kop meer! Doe mij maar rajayoga (het woord komt uit het Oudindisch). Hij heeft giardiasis, een voedselinfectie. De gifsumak of poison ivy kan huidirritatie veroorzaken. GIFT is een bevruchtingstechniek: gameta intra-fallopian transfer. Een theropode is een op twee poten lopende soort dinosauriër, voorloper van de vogels. Een megaton (Mt) is een miljoen ton [1.000.000 t = 1.000.000.000 kg = 10⁹ kg], een kiloton is 1.000 ton (1.000 t = 1 miljoen kilogram = 1.000.000 kg = 10⁶ kg) en een gigaton is een miljoen kiloton (kt) of 1.000.000.000.000 kg (10¹² kg). Zij dansten de gigue [zjie-guh]. Gij kwaamt en gij naamt mijn geld en goed. Ik viel ten offer aan een gijzelhack (met ransomware).

4. Verwar de grote GIMB (Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Brussel) niet met de kleine Gimv (Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Vlaanderen). Gingellikruid levert nigerzaad (negerzaad) op en gingang is een katoenen weefsel met strepen. We moesten hem gispen vanwege zijn slechte gipsen. Er wordt een nieuwe giraffengazelleverblijfplaats gebouwd. Een beetje mariachi bespeelt de gitarron. Let wel: een chitarrone [k] is een soort van lange, als bas gestemde luit. Waar blijft mijn collega-gitarist? Een gîte is een vakantiehuisje. Bij guttaperchapapier [2 x uh] moet ik altijd aan gittegom = guttegom [zekere hars] denken. Een GIW-garantie is in NL een garantie van het Garantie-instituut Woningbouw. De GKV zijn in NL de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. De zwaartekracht is de G-kracht, maar wat is die andere g-kracht dan? Bij de pijpenfabricage zijn glaassters [ook: glanssters] werkzaam. De glänzendes Elend is de stralende ellende. In een vliegtuigromp kan glare zitten.

5. Die glas-in-betonfantasie is heel mooi. Het glasal is een kunststof. Hij is geboren in de Glazen Stad. Het GLB is het gemeenschappelijk landbouwbeleid. IJslands worstelen heet glima. Voor glitch heb je kapotte instrumenten nodig. Best lastig: glokale politiek! In deze bajes zit geen gajes, maar Hollands glorie, potverdorie! Wat is een glow- of lightstick [plastic buis met 2 chemicaliën]? Glutamine wordt aangeduid met Gln of Q en glutaminezuur met Glu of E. Coeliakiepatiënten volgen een glutenvrij dieet. Een gmo is een genetically modified organism (ook: ggo = genetisch gemodificeerd organisme). De GMT (Greenwich Mean Time) is de WET (West-Europese tijd). Hij lijdt aan gnathoschisis en leidt een teruggetrokken leven. De Bijbel, Gods Woord, is het goddelijke Woord. Ik heb godetia's en gaultheria's besteld.

6. Een godzilla [g van goal] is een afschrikwekkend groot monster. Het volk Gods, dat zijn de Joden, de Israëlieten; de r.-k. kerk noemt haar gelovigen het godsvolk. Dat komt te(r) goeder ure. A heeft bij B € 1000 ter goede(r) rekening (van hem te vorderen dus). Spreekwoord: goed Zeeuws, goed rond (ook: goed rond, goed Zeeuws) [Ik hoorde trouwens ook: de Zeeuwen zijn goedrond (openhartig).] Ook: wie goeddoet, goed ontmoet. Alle gutmenschen en policors [BE: poco's] zijn goedmensen. Niemand wilde voor hem goedspreken, prouveren. Een goenoeng api [Maleis] is een vulkaan. Een goezla is een eensnarige viool. Gog en Magog zijn vreemde volkeren die volgens de profetie vanuit het noorden Israël zouden binnenvallen (Ezech. 38:2). Een specifiek geval van chochme is voetbalgogme. De Vlaamse overheid gaat voor gelijke onderwijskansen [GOK]. Je zult toch maar een Razzie [Golden Raspberry Award] [ah, uh, ie] winnen ... Met een gvb [golfvaardigheidsbewijs] kun je pas een beetje golfen.

7. De GOM is in BE een Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij. Gordelen is in BE deelnemen aan de Gordel (in de Vlaamse gordel, maar ... Brusselse en Vlaamse Rand ...). De Gordel van Orion telt drie gordelsterren. Na veel ambras wilde zij de embrasse [gordijnophouder] wel repareren. Het was gorgonisch (ijzingwekkend) wat de Gorgonen bij Medusa bewerkstelligden. De gothique rayonnant is de rayonante gotiek, zo genoemd naar de straalvormige traceringen in de roosvensters. Duitse letters zijn bijbelletters. De Duitsers verwoorden de god-is-doodtheologie met 'Gott ist tot'. Dat boek is goud op snee verguld. Wanneer wordt in NL de Gouden Film uitgereikt? Zij is idolaat van die gouwe ouwe. Montes auri polliceri: gouden bergen beloven. Hoeveel is een achtentwintig, een zilveren florijn, waard? Gouverner, c'est prévoir: regeren is vooruitzien. U hebt wel enige vrijheid, maar dit is te uwer gouverno (governo). Hij bezit de graad van bachelor of arts (BA).

8. De heilige graal zou stammen van het Laatste Avondmaal. Heerlijk, die graanbouillon! Ik ben gered: grâce à Dieu! Een graphic novel, een grafische beeldroman, is een soort strip. LLM achter de naam staat voor Legum Magister, master of laws. Gramineeën zijn gramineae. Een grampie is een growing retired active monied people in excellent state (welgestelde, gezonde oudere). Shrapnel en schrapnel: allebei goed! Een granmorgu [oe] is in SR een itajara (zeer grote zaagbaars). Granuliet is geen granulocyt. Leven wij in een grassrootsdemocratie [dicteewoord: grassrootssucces, vgl. ook: astroturfing]? Gratias, dank u! De Gratiën of Charites zijn de drie Bevalligheden: Aglaia, Euphrosyne en Thalia. Zij zweert bij het gerecht gratin dauphinois. Grauwak wordt ook wel grauwacke [kiezelzandsteen] genoemd.

 
 

1275 Dictee maandag 19 feb 2018 (2): dictee Oplossing Oefendictee Sint-Oederode 2018 √

Dictee - dictees [1275]

Oplossing Oefendictee Sint-Oedenrode 2018

De opgaven stonden in blogpost 1272.

Hierbij de oplossing met de 30 fouten.

Rood = fout en blauw = verbeterd en goed.

1. De down to earth down-to-earthe [GB] jongeman uit een
vinex-lokatie Vinex-locatie in het groene hart [VD: groene hart van Holland – zie lemma's 'groen' 1 en 'hart' – zonder toevoeging evt. wel Groene Hart, maar dat niet in wdb.] van de Randstad had was voornemens de weide wijde wereld te eksploreren exploreren.

2. Zijn expedisie expeditie volgde de merediaan meridiaan van het onherbergzame Vuurland [alternatief: onherbergzaam], via rivierbasins rivierbassins waarin piranhas piranha's nietsvermoede nietsvermoedende watersportbeoefenaren [ook: beoefenaars]
in-no-time in no time af kluifden afkloven, naar de ijsige ijzige koude van de het ongastvrije Arctica.

3. De voormeldde voormelde avonturier haalde allerlij allerlei waaghalzige [VD, GB ook nog: waaghalzerige] bravoerestukjes bravourestukjes uit, zoals duiken met doornhaaien bij Curacao Curaçao, galloperen galopperen met gazelles [ook: gazellen] op de Oostafrikaanse Oost-Afrikaanse savanes savannes [savannen kan ook] en snorkelen [een schnorkel vind je op een onderzeeboot] met sideralen sidderalen bij Australië.

4. Jammergenoeg Jammer genoeg werd een aanvaring met een uit het terarium terrarium van zijn onverantwoorde onverantwoordelijke buurman ontsnapte gabon adder gabonadder hem fataal, nogwel nog wel in zijn eigen bed, zodat zijn wedervaardigheden wederwaardigheden nooit zijn boekgestaafd geboekstaafd.

Overzicht: de 30 fouten waren dus:
 

1         down-to-earthe

2         Vinex-locatie

3         was

4         wijde

5         exploreren

6         expeditie

7         meridiaan

8         het onherbergzame (onherbergzaam)

9         rivierbassins

10       piranha's

11       nietsvermoedende

12       in no time

13       afkloven

14       ijzige

15       het (Arctica)

16       voormelde

17       allerlei

18       bravourestukjes

19       Curaçao

20       galopperen

21       Oost-Afrikaanse

22       savannes

23       sidderalen

24       Jammer genoeg

25       terrarium

26       onverantwoordelijke

27       gabonadder

28       nog wel

29       wederwaardigheden

30       geboekstaafd

 
 

1274 Dictee maandag 19 feb 2018 (1): dictee Oud dictee 449 van die 856 √

Dictee - dictees [1274]

De herziening van de 856 Oefendictees is gevorderd tot en met 450. Als preview nummer 449. Een zeldzame fout gecorrigeerd, dicteevalkuilen rood gemarkeerd, klemtoon en uitspraak toegevoegd en bij veel vreemde woorden de betekenis.

Oefendictee 449 (CDXLIX) Nieuwe ideeën (49)

1. 'Quicunque vult [voelt]' (ieder die wil) zijn de beginwoorden van het athanasiaanse [Athanasius, patriarch van Alexandrië, kerkvader] credo [motto, geloofsbelijdenis]: quicunque vult salvus esse [wie wil om gered te worden]. 'Quid pro quo' betekent zoveel als 'de ene gunst is de andere waard' (het qui pro quo is een misverstand, een verwisseling van personen of zaken). Quid nunc, wat nu? Quid faciendum, wat te doen? Hier volgt de complete verdere 'quid'-verzameling: quid ad me (wat gaat mij dat aan), quid ad te (wat gaat het u aan), quid inde (wat dan nog), quid mirum (wat wonder), quid novi (wat voor nieuws is er), quid plura (waarom er meer over zeggen), quid prodest (waartoe dient het) en quid rei (wat is er gaande). Zo'n quick-and-dirty quickscan kan ik niet serieus (au sérieux) nemen. Eind negentiende eeuw (19e eeuw, 19de eeuw) werden er nog tournures (queues de Paris – kussentje om de lendenen bij dames) gedragen. Een queue de cheval (paardenstaart) misstond daarbij. Is de QI (queteletindex) exact hetzelfde als de BMI (body mass index)? Onder het eten van een quenelle werden de qu'en-dira-t-on [praatjes] gedeeld.

2. De betaling van die quenasttegels [soort van porfier] is nog een question brûlante [brandend vraagstuk]. Een quetzal [vogel] is iets van Guatemala: een symbool of een munt. Haar queenies [damesschoen met puntneus, slanke leest en lage, dunne hak] vloekten met het Queen Annestoeltje. Wie weet, heb je 'quién sabe' [wie weet] goed geschreven. Stel, je schrijft – quod non – 'productie' met een 'k'. Er is nogal een verschil tussen 'quodlibet' (mengelmoes) en 'quod licet' (wat geoorloofd is). Werda, wie daar, qui-va-là? De quisling [collaborateur] had de quisse [gedeelte van gebraden kip] verdonkeremaand. Quinto, ten vijfde en ten slotte: ik geloof het niet. Gooi het maar in de quisquiliënmand [prullen]. Een quillaja is een zeepboom en het quintadeen was vroeger een orgelregister. De quiëtist [mystieke richting in het christendom die vooral in de zeventiende eeuw tegenover het dorre dogmatisme ontstond] speelde de muziek quieto [rustig, klam]. Quizje [ook: kwisje] spelen: wat is een kwispedoor [spuwbak, voor tabak, etc.]? Heb jij nog leuke quotejes (citaat; niet te verwarren met die andere quotetjes – aandelen)? 'Coteren' [koo] op de beurs [opnemen in de officiële lijst] en 'quoteren' [kwoo] (quotum vaststellen) bij de visserij moet je liefst niet verwarren.

3. Hierbij de 'quo'- en 'quod'-lijst: quo animo (met welke bedoeling), quocumque modo (op welke manier dan ook), quocumque nomine (onder welke naam dan ook), quod absurdum (hetgeen ongerijmd zou zijn), quo jure (met welk recht), quomodo (op welke wijze; als zelfstandig naamwoord: 'de wijze waarop'), quousque tandem (hoe lang nog), quo vadimus (waar gaan wij heen), quo vadis (waarheen gaat gij; Sienkiewicz koos deze woorden als titel voor zijn bekende roman, die speelt tijdens de christenvervolgingen onder Nero) en quovis modo (hoe dan ook). Hij had zoiets van een
laat-me-niet-lachenbenadering. Een raccrochement is een klein spoorwegemplacement. Zijn rijstijl maakte een racy indruk; toch racete hij vroeger harder. Met zijn keu produceerde hij een raccroc [rah-kroo] (geluksstoot). De raad van elf [carnaval] is weer compleet. Hier heerst momenteel rabiësgevaar [hondsdolheid]. Het raakschot was niet dodelijk.

4. In de kunst betekent 'raccourci' letterlijk 'verkort'. De Radenwet regelt onder andere de Raden van Arbeid. Radau is drukte, commotie (uit het Duits). Ik raclet; het raclettestel is geleend. Na de luchtraid aten ze ragout (op de raout [raa-oet], de deftige avondpartij). Na de rafting [wildwatervaren] schaftten zij (wat de pot schafte). De raffleslamp [lamp bestaande uit twee matglazen stolpen op elkaar, aan glazen kettingen met een rij kristallen staafjes eromheen] bescheen de rafflesia's [planten] die met raffia [vezels als bindsel] opgebonden waren. Onze radio-cd-speler is kapot. Deze radicaalfeministische sujetten hebben radicaal-linkse ideeën. De RAF kan zowel de Royal Air Force zijn als de Rote-Armee-Fraktion (de Baader-Meinhofgroep). Wat is gangbaarder: 'railtje' of 'railsje'? Heb jij het tv-programma (teeveeprogramma, televisieprogramma) voor vanavond? Rond de rancho [landgoed Amerika] waren randjaus [in Indië: soort van voetangel van aangepunte bamboestokken] aangebracht. Die Duitse rijtjes zijn mijn hersens in gerammeid [evt.: ingerammeid]. De ramboersappelen [zuur, niet meer in VD] werden onder rembours [betalen bij ontvangst] verstuurd. Er was rammenas [soort radijs] en ananas. Bij rajayoga wil men het denken uitschakelen.

5. Het voorstel klinkt plausibel en raisonnabel. Sinds Nasser voert de Egyptische president de titel 'raïs'. Tast het de smaak aan als je raki [drank] in raku [oe] (zachtgebakken handgevormd aardewerk met loodglans, m.n. gebruikt in de Japanse theeceremonie) bewaart? Ach, die ratee [mislukkelinge] met haar rapé [snuiftabak] ook. Hij heeft me een rapplement [standje, uitbrander] gegeven. De rapper [èh] heeft gerapt en daarna gerept (haastje-repje gewag gemaakt) van zijn rappartij [èh]. We rappelleren hooguit tweemaal, daarna komt de deurwaarder. Rarara, wie van jullie heeft mijn raquettes (sneeuwschoenen) gezien? Een tombola is een loterijspel; dat kan bijvoorbeeld een rad van fortuin zijn. In de woestijn vielen die paar rari nantes [zeldzame personen] niet op. De raspoetin (ook ras-Poetin is denkbaar) pakte zijn rassé (civetkat) die in het raspsel zat te wroeten. Moet je ratinéjas (ratiné jas) ook nog naar de ratsmodee [bliksem] gaan? Daar is de ratoe [titel voor vrouwelijke vorstelijke personen op Java en Madoera].

6. Opzoekwoorden zijn: ratafia [fijne likeur], ratatouille [ratjetoe], rastaquouère [vreemde snoeshaan] en ratanhiawortel [geneesmiddel, adstringerend middel – samentrekken zoals van bloedvaten]. Albert Heijn gaat ook in Duitsland beginnen; dat zal me niet alleen een
aha-erlebnis zijn maar ook een AH-erlebnis! Het Quirinaal is een van de zeven heuvels waarop Rome gebouwd werd. Het rapsodengezelschap was rondgetrokken. Hoe schrijf je 'tête-à-tête' [gesprek onder vier ogen] en 'mer à boire' [een onbegonnen werk, een gebed zonder eind]? Ik zoek een recept voor kiesjeliesj [gefrituurd dun deeg in ruitvorm dat bij Poerim wordt gegeten = hamansoren]. We hebben een ouwelullen-tv (ouwelullenteevee) met een grootbeeldscherm (groot beeldscherm) gekocht. Bij de islamieten heet het Suikerfeest Ied-al-Fitr. Mensen met ADHD (ook wel: adhd) kunnen het best ritalinnetjes slikken. Het risaliet is een zeker deel van een voorgevel dat vooruitspringt. Poëten gebruiken soms dichterlijke vrijheden (licentiae vatum, licentiae poeticae, poëtische licenties). Mag je recensies schrijven zonder licentie? De persmuskiet trok rond als een razende roeland, spiedend met argusogen.

7. Ik heb me daarvan recent nog recalcitrant [weerspannig] gedistantieerd. Rustend op mijn récamier [soort rustbank] luisterde ik naar de rebetika [melancholieke Griekse volksmuziek] en smulde ik van de reblochon [roomwitte zachte rauwmelkse kaas uit de Franse Savoie]. Hij heeft het razendsnel maar razend slordig gedaan. Wist je, dat de Razende Bol een plaat voor het Marsdiep bij Texel is? De raver [ee] ravede. Een rawah is in Indië een moeras, een sawa een nat rijstveld. Jij ravenaas [schoft], ze moesten je ophangen! Een ravenmoeder [ontaard, wreed] heet slechter te zijn dan ze mogelijk is. Die ravissante [verrukkelijk, betoverend] ravigotesaus [mayonaise + kruiden] zal ons nog lang heugen. Mijn oudeklareclub bestaat al lang, heel lang zelfs. We drinken vaak een recht op-en-neer [een gewone klare]. De rechtspraak wordt geacht recht doende te zijn. Je moet niet recht praten wat krom is. Kijk, het staat rechtsonder, rechts onderaan (onderaan de bladzijde). Hij doet het meestal recht op en neer [op de gewone wijze]: hij heeft een recht-op-en-neerkarakter. Hij is meer rechtdoorzee dan zijn buurman. Die gaat (!) niet altijd recht door zee [is niet rechtdoorzee] en is weleens achterbaks, par bricole.

8. Staat de (het) rechaud [gerechten warm houden – wel: warmhouder, warmhoudplaat] al aan? Dat is wel recommandabel [aanbevelenswaardig], ja. Een recipienda is een kandidaat-lid. Ze zaten recht tegenover elkaar (vis-à-vis). De rector magnificus moest het reçuutje hoogstpersoonlijk tekenen. Een redingote is een geklede jas met twee rijen knopen. Een recul is een terugstoot. Denk hierbij ook aan recueil, fauteuil en trompe-l'oeil [uitspraak bij alle: uij]. De 'redengeving' refereert niet aan het 'redebegrip'. De referees hebben een référeetje aangespannen. Een reefer [ie] is een marihuanasigaret. Reflectie is terugkaatsing en deflexie is het verloren gaan van buigingsuitgangen; die worden dan vervangen door voorzetsels. Reinaert (nee, niet ik) stond bekend om zijn reinardieën. Hoe schrijf je: 'reïmponeren' [drukkersterm], 're-iteratief' [nieuwe herhaling],
're-importeren' [herinvoeren] en 'reïncarneren' [naar een volgend leven]? Een rek-op is een slingerplant. Wat rekwireerde het Openbaar Ministerie (OM) bij monde van de officier van justitie in zijn requisitoir [GB ook: rekwisitoor]? Wat is de essentie [grond, wezen] van zijn reminiscentie [gedachte uit verleden i.v.m. heden]? Het is een meer dan remarquabel [opmerkelijk] relict [overblijfsel – taal en biologie].

9. Deze commissie geeft relief [steun, bijstand] aan het behoud van de reliëfschilderingen. Een relâche forcée is een gedwongen oponthoud, met name bij schepen met averij. Fytoftora? Dat is een zwakziekte in aardappelloof, maar ook in de aardappelen zelf en in tomaten. Is er al iets gevonden voor die groeneplantenziekte? Stort het maar op dit goededoelenbank- of -girorekeningnummer. Zit je nichtje op een lomschool [letterwoord] of op een zmlk- dan wel zmok-school? De bikkels [keihard iemand] genoten van de (mixed) pickles [ingemaakte groenten, uitjes, etc.]. Jammer voor dicteefanaten: in 'operaster' geen streepje! Een gitaarlick is een loopje op de gitaar; dat kun je ook in de lik [gevangenis] spelen. De afasie van Broca is het onvermogen tot spreken en schrijven, de afasie van Wernicke is het onvermogen tot verstaan en lezen. Een sick joke is een wrange, bijtende grap. De schicksalsstunde is het noodlotsuur. Ze maakte een knicksje, een reverence. Krijg jij daar nu ook een kick [aangename emotie] van? Hij gaf geen kik meer. Zij kiftten gisteren voortdurend.

10. We kregen verschillende andantes (VD ook: andante's) te horen. Het kaartenhuis zag er toch soliedjes uit. Je verging er (!) van de
rotte-eierenlucht. De Rotarians zijn via Rotaryclubs lid van de Rotary (niet de Rota!). Wordt aldaar met een rotarytafel [draaischijf bij roterend boren] gewerkt? Driewerf neen!

 

1273 Dictee vrijdag 16 feb 2018 (1): dictee 4e Groot Roois Dictee 2018 √

Dictee - dictees [1273]

4e Groot Roois Dictee 2018

Een kapel voor Martinus [auteur: Mia van Boxtel]

1. De godvruchtige Martinus van Tours [vgl. de stof gros-de-Tours, geen s uitspreken] stamde uit een militaire dynastie in de onder Romeins imperiaal gezag ressorterende (èh, resort [ie] is iets anders) provincie Pannonia [telde niet mee – ook Pannonië (internet)], thans (West-)Hongarije, ver van het epicentrum van de reële staatsmacht in het kolossale imperium, die [de staatsmacht, niet het imperium!] in Rome resideerde.

2. Het is zonneklaar, dat de nadien gecanoniseerde [heilig verklaarde] Martinus, plichtmatig in het voetspoor van de pater familias [huisvader, vader des huizes] tredend, vooreerst legionair [legioensoldaat] werd bij de roemruchte krijgsmacht die toentertijd [GB, VD ook: toendertijd] onverdroten opmarcheerde om met toe-eigening van regio's de topografie van de oudheid [GB, VD, geen O] te modificeren [wijzigen].

3. Een confrontatie met een deerniswekkende bedelaar in Amiens [bij de stadspoort], bracht een aha-erlebnis teweeg, die uitmondde in een acute [plotselinge] transformatie van Martinus' existentie als conventionele plebejische [plebs = het grauw, het gepeupel (*)] vechtjas: dit effect werd bewerkstelligd door een dotatie [schenking] van het privédeel van zijn lederen schoudercape, waarbij het residu [rest] de possessie [het bezit] bleef van het Romeinse Rijk.

* Auteur Mia: 
- plebejisch = van plebejer en dan kom je inderdaad uit op plebs en dat betekent nu: het grauw, het gepeupel. Maar in het oude Rome had je drie klassen van mensen: de patriciërs, de plebejers en de proletariërs, waarbij de patriciërs  rijk, van adel en stemgerechtigd waren, de plebejers boeren en middenstanders die wel bezit (grond, huizen) hadden en de proletariërs de bezitlozen [VD], niet veel meer waren dan slaven of wat hier indertijd lijfeigenen heette (en later, bij Marx, de uitgebuite arbeiders). Plebs in de betekenis van gepeupel komt qua gevoel voor mij dichter bij de historische proletariërs dan bij de historische plebejers. Maar voor de patriciërs was alles beneden hun 'stand' (families die al dan niet afstamden van Romulus en Remus) natuurlijk gewoon gepeupel, die zullen vast geen onderscheid hebben gemaakt.

4. Na zijn bekering en catechese werd hij achtereenvolgens heremiet [kluizenaar, ook: eremiet, andere uitspraak], beoefenaar van het exorcisme [duiveluitbanning], abt en ten slotte [aan het eind] bisschop van Tours, een Gallische [Gallië] stad met een luisterrijke basiliek vol glas-in-loodramen en religieuze sculpturen, alwaar hij in Kerklatijn [GB, VD] de zondagsmis opdroeg tot hij op 81-jarige (eenentachtigjarige) leeftijd stierf, waarna de negotie [handel] in relikwieën [overblijfselen van een gestorvene] van het bisschoppelijk skelet prompt [ook: pront – maar in deze betekenis met VD-label 'niet algemeen' – met vrijwel gelijke uitspraak] losbrandde.

5. Als naamgever van bedehuizen gaf Martinus in Sint-Oedenrode frequent acte de présence; recentelijk nog stelde hij zijn naam beschikbaar aan een spiksplinternieuw veldkapelletje in het Everse [Everse is een buurtschap, men zegt: het Everse, mogelijk ook: Het Everse - op internet ook wel: 't Everse], dat 's zomers tussen onzelievevrouwebedstro, jakobskruiskruid [GB, VD] en sint-janskruid als een exotische bloem opbloeit [beeldspraak].

6. Het waren [n niet uitgesproken, let op context] de confrères [s niet uitgesproken] (eigenlijk: ambtgenoten, bij advocaten) van carnavalsclub De Plekkers [eigennaam], gerstenataficionado's [bierliefhebbers] van de Lage Landen pur sang [van het zuiverste water], die De Deurdouwers ['De' hoort ook bij eigennaam, anders zou het gewoon weg moeten] hun amices van weleer, aanspoorden tot het institueren van een kapel [muziek !], terwijl laatstgenoemden noch a capella [zonder begeleiding] noch anderszins enige mate van muzikaliteit aan de ['den' is in VD 2018 uitgebannen!] dag legden, hetgeen zij zichzelf terdege realiseerden.

7. Edoch [= doch] de [hier: 'de' wegens tussenvoeging] enthousiaste Deurdouwers, niet voor één [ook 'uhn' zou immers kunnen] gat te vangen, hadden een lucide [heldere] brainwave [lumineus idee] en na consultatie [raadpleging] van het synoniemenlexicon [woordenboek] concipieerden [ontwierpen] ze een plan de campagne [eigenlijk: plan voor een veldtocht] voor een andersoortige kapel [gebouw dus], zo een (*) waar bij (!!!) de constructie ervan geen toonladder te pas kwam, al kwam het wel tot judicieel [rechterlijk] gekrakeel [gekibbel] in velerlei toonaarden. 

* Dit leidde tot ampele overwegingen: VD schrijft altijd 'zo een' en dan moet dus uit de context maar duidelijk zijn of 'zoo-uhn' of 'zoo-één' bedoeld is, en wat je dus moet voorlezen. Gezocht in eVD 2005, in de oVD 2015 krijg je bij 'zo een' veel te veel ... Verder valt nog op te merken dat zo'n alleen voor 'zo een' [zoo-uhn] gebruikt wordt. Ten slotte heb ik in VD (2015) nog wel één (!) keer 'zo één' gevonden, bij lemma 'volstaan' (ook nog in 2018): zo één volstaat voor twee – dat lijkt me dus in de visie van VD fout! 

8. Nadat het architectonische ontwerp minutieus was gefinetuned [de details vastleggen], werd in mei 2003 het grondwerk getackeld en kon de eerstesteenlegging plaatsvinden; stukadoors en aanverwante professionals, ook geen luiwammesen, konden binnen een tijdsspanne [GB ook: tijdspanne, VD alleen dat laatste] van luttele maanden de bouw completeren, waarna de kapel werd geconsacreerd [gewijd, GB ook: consecreren – andere uitspraak, VD alleen consacreren, maar weer wel: consecratie] en wetenswaardigheden aangaande het bouwproces gedetailleerd en in fullcolourdruk [ook 'full colour druk' zou kunnen] werden gepubliceerd.

 
 

1272 Dictee donderdag 15 feb 2018 (2): dictee Oefendictee Sint-Oedenrode 2018 √

Dictee - dictees [1272]

Oefendictee Sint-Oedenrode 2018

In onderstaande tekst van 103 woorden staan 30 fouten. Zoek die op.

De oplossingen staan in blogpost [1275]!

1. De down to earth jongeman uit een vinex-lokatie in het groene hart van de Randstad had voornemens de weide wereld te eksploreren.

2. Zijn expedisie volgde de merediaan van onherbergzame Vuurland, via rivierbasins waarin piranhas nietsvermoede watersportbeoefenaren in-no-time af kluifden, naar de ijsige koude van de ongastvrije Arctica.

3. De voormeldde avonturier haalde allerlij waaghalzige bravoerestukjes uit, zoals duiken met doornhaaien bij Curacao, galloperen met gazelles op de Oostafrikaanse savanes en snorkelen met sideralen bij Australië.

4. Jammergenoeg werd een aanvaring met een uit het terarium van zijn onverantwoorde buurman ontsnapte gabon adder hem fataal, nogwel in zijn eigen bed, zodat zijn werdervaardigheden nooit zijn boekgestaafd.

 
 

1271 Dictee donderdag 15 feb 2018 (1): dictee Amersfoorts Scholierendictee 2018 √

Dictee - dictees [1271]

Amersfoorts Scholierendictee 2018

Jongvolwassenen positief over toekomst (auteur: Nynke Geertsma)

1. In groten getale zien de Nederlandse jongeren de rest van de eenentwintigste eeuw met ongebreideld vertrouwen tegemoet; maar liefst twee derde van hen denkt dat zij niets zullen tekortkomen en dat de toekomst er minstens zo goed uitziet als die van hun ouders destijds.

2. Wel wordt de veelbesproken kloof tussen hoger en lager opgeleiden groter: laagopgeleide adolescenten hebben meer behoefte aan verandering van de status quo en rebelleren vaker tegen de generatie die nu de macht in handen heeft.

3. Dit alles blijkt uit een onderzoek van televisieomroep BNN waaraan 250.000 Europese jongeren van achttien tot vierendertig jaar hebben meegedaan, van wie er ten minste 12.000 in Nederland woonachtig zijn, van Noord- tot Zuid-Nederland.

4. De Nederlandse jongelui hebben in vergelijking met andere Europeanen meer fiducie in instituties, parlementariërs et cetera; ingrijpende sociaal-maatschappelijke kwesties zoals online pesten [evt. onlinepesten] hebben ook in ons gestreste kikkerlandje wel de nodige impact, maar Nederlandse jongeren houden nochtans een positieve kijk op de toekomst en velen van hen hebben ook afgelopen oud en nieuw weer getoost op een succesvol 2018.

 
 

1270 Dictee woensdag 14 feb 2018 (1): dictee Groot Amersfoorts Dictee 2018 √

Dictee - dictees [1270]

Groot Amersfoorts Dictee 2018

Byebye [GB]! (auteurs: Nynke Geertsma en Guido de Wijs)

1. Voor deze laatste taaloefening in, zoals sommigen zouden zeggen ‘archaïsche’ vorm, wilden wij vol melancholie terugblikken op acht jaar Amersfoortse dictees, maar in no time strandde dit quasiludieke gedachtespel op de klinkers van de keistad [Amersfoort].

2. Al brainstormend ontdekten we namelijk dat het niet grappig is om weer te schrijven over die negen-tot-vijftypes uit Vinex-wijken, die vol bravoure eropuit trekken en zich met tuktuks [driewielig Aziatisch motorvoertuigje, soort taxi] langs onze feeërieke, esthetisch verantwoorde topattracties manoeuvreren, zoals de Koppelpoort en de Onze-Lieve-Vrouwetoren, omdat ze per se niets van de middeleeuwse binnenstad willen missen.

3. Aantrekkelijk leek het ons ook geenszins om u nogmaals te confronteren met het eenentwintigste-eeuwse Eemplein, of zoals Guido het destijds enigszins cynisch verwoordde: dat elektriserende en fascinerende eldorado vol authenticiteit aan de Kleine Koppel [straatnaam].

4. Redelijk snel waren wij het erover eens dat de perikelen rondom de westelijke rondweg en het nieuwe Meander Medisch Centrum [eigennaam] ook een no-goarea waren, omdat we het niet weer over knarsetandende populatie-ecologen en zanikende chauffeurs van fourwheeldrives, fietsen en soortgelijke privécarrosserieën wilden hebben, noch over de verhuizing van stethoscopen, intensive cares, couveuses et cetera.

5. Weliswaar belangrijk, maar ook niet zo geschikt voor deze ietwat droevige laatste spellingstrijd in Standaardnederlands, leek ons de exodus van de Belgen in de Eerste Wereldoorlog, je weet wel: die duizenden Vlaams- en Franstalige zuiderburen die het oorlogsgeweld ontvluchtten met paard-en-wagen vol karbiezen en in groten getale barmhartig werden opgevangen in Amersfoort.

6. En we gaan ook niet weer jeremiëren over bere-interessante zoölogische creaturen, zoals kangoeroes, kaketoes, papegaaien, beyoncévliegen, pinguïns en andere exceptionele soorten, waaronder een valegierkuiken en een leeuw met een dwarslaesie in ons dierenpark in Amersfoort.

7. Laten we er als de wiedeweerga mee ophouden, besloten we toen, want na al dat kunst- en vliegwerk wordt het hoog tijd voor iets nieuws dat alle taalfreaks, spellingnerds, vrolijke fransen, dicteediehards en natuurlijk ook vele getatoeëerde hipsters uit de culturele scene in extase brengt; dus vandaag nog eenmaal acte de présence en dit is geen 1 aprilgrap [ook: eenaprilgrap]: adieu!

 
 

1269 Dictee maandag 12 feb 2018 (1): dictee Derde Drom Dictee Enkhuizen 2018 √

Dictee - dictees [1269]

Derde Drom Dictee Enkhuizen 2018

Eten (auteur: Gerard Wortel)

1.Om het allerbelangrijkste risico van ons doorgaans copieuze [overvloedige] eetgedrag, namelijk dat we mettertijd voor pampus komen te liggen omwille van een onverantwoorde glycogeenvoorraad [spiersuiker], te voorkomen is het noodzakelijk dat het teveel aan sachariden [koolhydraten] te allen tijde het lichaam uitgewerkt wordt, bijvoorbeeld door een tienkilometersnelloop [letters, gezegd] op gympies in een Vinex-wijk, non-stop heen-en-weergeloop op een vlizotrap [naar vliering en zolder], frequent yogaën of andere burleske [kluchtige] afmattingen.

2. Daarenboven moet men de importantie inzien van een voedingsrijke maaltijd. Ter wille [los, (f)oei, Rein! – wel: omwille van] van een weloverwogen congruentie in hun eetattitude zouden onder anderen [n voorgelezen] asceten en fastfoodgebruikers volgens Bartjens [VD ook: Bartjes] hun dagelijks vereiste consumptie op een to-dolijstje moeten schrijven, in dier voege dat de portee [draagwijdte] van gezond eten ten langen leste door hen allesbehalve meesmuilend [spottend] gebagatelliseerd wordt.

3. Heden ten dage tendeert men om meerdere redenen naar slowfood, waarbij we niet per se moeten denken aan een traag groeiend groenteassortiment, coquilles [(jakobs)schelpen] of andere laks [traag] voortbewegende diersoorten, maar aan een hang naar de traditiegetrouwe keuken en daarmee ook naar de authentieke teeltvariëteit en landbouwgeplogenheden [gewoonte, gebruik, usance] van de regio; dit als reactie op de monoculturen [slechts één gespecialiseerd product] en genetisch gemodificeerde gewassen
[gm-voedsel].

4. Zowel onder de flexitariërs [vegetariër die ook weleens vlees eet, als dat beter uitkomt] als onder de quasiveganisten [na quasi geen –!] [gebruikt ook geen eieren, zijde, leer, etc.] bevinden zich epicuristen [genot is het hoogste goed] die zich bijwijlen graag tegoed doen aan een rijkgeschakeerde tafel met voornamelijk exotische gerechten zoals pangasiusfilet [Zuidoost-Azië: zoetwatervis – ook: panga] of pekingeend met bakabana [SR: beignet met bakbanaan] en paksoi [bladgroente uit China] opgedist in een indigoblauw [van (indigo)plant, thans: kunstmatig bereid] pateel [platte schotel. ook wel: plateel], in plaats van gesauteerde [uitspraak: oo, niet ou] [op een flink vuur snel bruin braden] T-bonesteak [lendenbiefstuk aan een T‑vormig bot] met savooiekool [ook: savooikool] en noordzeegarnalen geserveerd in een lila-achtige roestvrijstalen autoclaaf [toestel voor verhitting onder hoge druk].

5. Niettegenstaande onze initieel weinigzeggende eetcultuur, wordt men vandaag de dag buitengewoon goed geïnformeerd [vanwege 'buitengewoon' niet GB's bnw. goedgeïnformeerd] over de draagwijdte van een gevarieerde hap, en worden we regelmatig door allerhande culinaire programma's het mekka van de gastronomie ingezogen [GB, VD: inzuigen], waardoor gourmands [lekkerbekken] in toenemende mate overgaan tot fusionrecepturen [culinaire stijl die het beste van diverse stijlen in zich verenigt] van Aziatische en westerse ingrediënten en kooktechnieken.

6. Onze eetgewoonten zijn excessief veranderd, getuige deze seance [zitting] met een dictee, dat appeltje-eitje blijkt voor de hippocampus, aangezien u als multitasker de gedicteerde woordenbrij probleemloos weet te combineren met het appetijtelijk nuttigen van een amuse [klein hapje bij het aperitief, ook: amuse-gueule]. 
Noot: die werd dan ook na afloop van het dictee geserveerd ...

 
 

1268 Dictee zondag 11 feb 2018 (1): dictee Oefendictee februari 2018 (2) √

Dictee - dictees [1268]

Oefendictee februari 2018 (2)

1. Ook de EU zit in de G20, de groep van Twintig. Wat krijg je als je een gaap en een scheit kruist? Vast schapen en geiten! Zadelmakers hebben een gaatels. Vind jij jezelf ook zo'n goocheme gaatjesneus? Mooi, die ajour trui [VD ook: ajourtrui]. Hij droeg een gabardine regenjas [gabardineregenjas; feitelijk dubbelop]. Verwar niet het gaberiet bij het biljarten en gabarit in sport en bouwwerken. Gad, chet, ged, gadsie, gadver, chetsie, getsie, gadverdamme, gatverdamme, getver, wat een ellende! Gadodede [2x ih] is in SR commelina, een lastig te bestrijden onkruid. Uit Chaos is Gaea [ook: Gaia] ontstaan. Een gaffelbuis is een Y-buis [ei]. Atoomnummer 64, dat heeft gadolinium, een van de lanthanoïden [ook s: zeldzame aarden]. Hij is helemaal gefixeerd op de match van morgen. Een gaganaute is een vyomanaute. Bij de gaillarde begon de gaillardia te trillen, geloof het of niet. Is dat D- of L-galactose? Dat wist je vast niet: galamboter heet ook karitéboter of sheaboter. Een galantuomo is een gentleman en een uomo universale is een homo universalis. Garoeda wat?

2. De malafide crimefighter probeerde de notaris te verleiden een uiterst dubieuze akte te verlijden. Wat is de uitspraak van souvlaki [Grieks gerecht] en sirtaki [dans]? Galblaasontsteking is cholecystitis. Een galeas (galjas) is een groot Venetiaans oorlogsschip. Die reddingsactie is als een pleister op een houten been. Galanga is laos oftewel galant. De woorden 'galiameloen', 'galimettihout' en 'galimatias' (wartaal, onzin) worden vaak verkeerd geschreven. Ook onder de galeiers had je wel gallijers. Die koe heeft een [spreek snel uit] galoog (en galvet). Een gamin [uitspraak!] is een straatjongen of kwajongen [vergelijk: gamine]. Gamofobie is geen angst voor games, maar relatievrees. Ik vind die nepganzenneb heel kunstig. Zijn dat nou garen handschoenen of garenhandschoenen? Het slachtoffer was gegarrotteerd.

3. Kreeg ik alweer zo'n GAS-boete [in BE een gemeentelijke administratieve sanctie]. Een gasmotor is bv. een cng-motor. Een gastric bypass is nogal ingrijpend. Ze zeilden het Brielsche Gat uit. Niet elke jangat komt uit Rotterdam: alleen Jan Gat himself. Vormen de amish een gated community? Ik laat me nog liever voor gaur [gau-wuhr, rund] uitschelden dan voor giaur [gaa-voer, scheldnaam niet-moslims]. Zo'n, vooral Amerikaanse, redevoering heet een filibuster. Hij reist veel en heeft dus al veel rijstvelden gezien. Wat vinden we met *rijst* [alleen interessante zaken]: in GB cargorijst en basmatirijst, in VD halfvrijstaand (etc.), rijst-met-krentenhond (dalmatiër, dalmatiner, Dalmatische hond), rijstebrij, Oranje-Vrijstater (!), bosjesmannenrijst en arboriorijst, Chinese of Indonesische rijst en parboiled rijst [snelkookrijst].

4. Ik zat ooit in een B en W-college, maar het Bestuurscollege is het dagelijks bestuur van het Openbaar Lichaam BES. Een agrégé is in BE een geaggregeerd leraar. Een gebang [ee] is een soort waaierpalm. Voorbeelden van gebedskapjes zijn keppeltje, solideo, kalotje en taqiyah. Dubbelgebeide is dubbel gebeide jenever. In deze zinsconstructie is de gebiedende wijs een gebiedende eis. Ik vind dat te geblingpimpt. Een mammisi is een geboortetempel. In de berm stond een ghostbike. Een oude gediende of oudgediende is een oud-soldaat. Geduw en getrek is duw- en trekwerk. Chemisch geel is mineraal geel, maar mineraalgeel is Kassels geel en trouwens: Indisch geel is kobaltgeel. Deze Vlaming komt van Geel. Pakoeli komt van geelhart. Bij 'geen aanvang nemen' is bedoeld 'niet een', bij geen sterveling is bedoeld 'niet één'. Heb ik altijd gedacht dat er 3 lidwoorden waren (de, het en een), leer ik net van VD dat ook 'geen' een lidwoord [van onbepaaldheid] is ... 

5. Een jonker van Geenhuizen is een heer van Geenland en en die woont in Nergenshuizen of Niemandsdorp, zeg maar: in niemandsland [in de oorlog: no man's land]. Een geenzinner is een
balen-van-het-werker. Reken dit even na, VD: een bunder = 1,5 [anderhalve] morgen, een gars = 1/3 [een derde] bunder = dus 0,5 [een halve of een tweede] morgen en een geers [synoniem: gars] = 1/3 [een derde] morgen. Rara. Geernaat, geernaart en gernaat betekenen allemaal garnalen (als voedsel). Nee, geen hoornaar [horzel, hoorntje]: dat is een grote wespensoort [of zou het grotewespensoort zijn?]. Wacht u voor de geest van de Boze (de Gehoefde), maar leef in de Geest van Christus. De geest van Voltaire waarde rond, of was het Isaäc da Costa? Hij geertte vaak: dat is verkeerdjassen. Een voorbeeld van elan is het élan vital. Een apparitie kan een geestverschijning zijn. Op een gegeerd wapenschild vind je driehoekige vlakken. Met EDP wordt electronic data processing bedoeld. Marie is gegripeerd. Ik kocht een pond gehakt half om half, ook wel half-om-half(gehakt).

6. Hij zet zich in voor de g-sport. Geheel Amsterdam was op de been: le tout Amsterdam. Waar je ook komt, het is alles toetmem. Dat geheibei ontaardde in smeerpijperij. Een allemansgeheim is een secret de Polichinelle. Geheugenzwakte is mnemasthenie. Zie die sukkelaar nou, met z'n gehob en getob. Een ingeland kan een gehoefslaagde zijn. Waar vind ik hier de geiger(-müller)teller? Geitenwollen sokken zijn van het geitenwollensokkentype. Een marot is een geksstok. Ze hebben hem gejost [zj], gesjareld. Zij drijven een drukbeklante, druk gekalandeerde, zaak (nering, nerinkje). De drie Gestrenge Heren zijn de ijsheiligen Pancratius, Servatius en Bonifatius. Getijenergie is getijdenenergie. Ik citeer: Leentje (of Liesje) leerde Lotje lopen langs de lange lindelaan; ze leek wel van lotje getikt. Een ouwe getrouwe is een oude gediende. Zijn geest was behoorlijk getroebleerd, vol met trubbels. Een troubleshooter was dringend vereist, maar die leek (in de kou) wel verijsd.

7. Die gettonovelleschrijver debuteerde in gettotaal (Jiddisch, Jiddisj). In SR nodigde men mij uit voor een get-together. Die gft-geur leek wel een wc-geur. De Geünieerde Gewesten of Provinciën zijn die, welke de Unie van Utrecht gesloten hadden. Een geuzenpartij is een niet-r.-k. partij. Eén [letters] GeV is een giga-elektrovolt. Een p.i. is een cachot. Een combatlaars, is dat een zogenaamd kistje? Hij lijdt aan het gevechtsstresssyndroom. Gevederte wordt ook geveert genoemd. Gevelouteerd papier is velouté. Een werkgever is iemand die werk geeft. De Gever van alle goeds is God. Dat schild is écartelé en sautoir (schuin gevierendeeld). Een moiré-effect is gevlamd. Dat kun je gevoeg(e)lijk [GB] aannemen. De (Zeven) Verenigde Gewesten vormden de Republiek der Verenigde Nederlanden. Ankylose is gewrichtsverstijving.

8. Tokehs zijn gekko's. De gekrookterieters vormen de uiterste rechterzijde van de Gereformeerde Bond in de [vroegere] Nederlandse Hervormde Kerk [nu: PKN]. Pecunia non olet: geld stinkt niet. Hij lijdt aan cupiditeit, gelddorst. Het is nog maar kort geleên. Het 'kopie conform' wordt afgekort tot cc. Wat houdt het wiccageloof in? Het depositum fidei is de geloofsinhoud. VD, wat zou een tjuikgeluid zijn? Een akoe is een geluidsalarm. Kijk, dat is nou een geluids-cd. Voorbeeld van een geluksgod is Ganesha. Hij gaat naar de zusters des gemenen levens. Gepingpongd is over-en-weergepraat. Gerstewijn is barleywijn. Geschubd leer is veau écaillé. Spreek snel uit: gespriem.