vrijdag 27 januari 2017

1054 Dictee vrijdag 27 jan 2017 (1): dictee Oefendictee januari 2017 (8) √

Dictee - dictees [1054]

Oefendictee januari 2017 (8)

1. Mecano's zoon speelde graag met zijn meccanodoosje; vaderlief hield het meer bij zijn studie mechatronica. Heb je nog ge-e-maild dat zo'n stuk vlees niet gemeeld mag worden? Een mercator sapiens is een wijze koopman. Thiol heette vroeger mercaptaan. Terzijde: een mico is een zijdeaap. Doornroosje (de Schone Slaapster) behoort tot de volkssprookjes van de gebroeders Grimm. Er was minnenijd om het minnenloon. De metteur en scène gaat over de mise-en-scène. De maffioze overvallers lieten het morose gezin achter. Wie zijn de halvefinalisten? Honderd jaar nadezen zal hij er niet meer wezen. B en W., voor (namens) dezen, de ambtenaar. In de juiste context moet je na ampel beraad 'de Drie Koningen' schrijven. Over de schrijfwijze 'Hoekse en Kabeljauwse Twisten' valt met VD wel te twisten. Bijv. 4 vwo en 5 havo zijn 'spatiewoorden', daarom 4 vwo'er en 5 havoër; 3e eeuw is een woordgroep, daarom 3e-eeuws (afleiding).

2. Ridders: tot ridder slaan, een koene ridder, een ridder zonder vrees of blaam, de ridders van de ronde tafel (of: Tafelronde – bij koning Arthur), een ridder te voet (worden), een ridder van de el(lenstok), een ridder van de pen, een ridder van de schaar, een ridder van de droevige figuur (bijnaam van Don Quichot de la Mancha, de hoofdpersoon van een roman van Cervantes) = een donquichot, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (volgens overheidssites niet: ridder; RON), bij het ridderschap hoort een bouton!, CON = Commandeur ..., LON = Lid ..., verder: Officier (OON) en Grootofficier (GON), het kruis van de Orde van Oranje-Nassau, die ridderorde, de ridderorde en de ridders van de orde van het Gulden Vlies (ingesteld door Filips de Goede), een Maltezer ridder = ridder van de Orde van Malta, een tak van de johannieterorde, lid of ridder van de blauwe knoop zijn, MWO = Militaire Willemsorde (een Nederlandse ridderorde) en RMWO 3 = Ridder Militaire Willemsorde derde klasse.

3. Binnen artikelen (sub lemma): accolade (omarming), caballero (heer, ridder, ruiter), cavalier (oorspr.: ridder) en chevalier, cavaliere servente = gedienstige ridder, vaste begeleider en minnaar van een gehuwde vrouw, chevalier errant = dolende ridder, chevalier sans peur et sans reproche = ridder zonder vrees of blaam, cordon rouge = ridder in de orde van St.-Louis, ook ridder van het Legioen van Eer, el caballero de la triste figura = de ridder van de droevige figuur, m.n. Don Quichot, graalridder, amaryllis of hippeastrum = de plant ridderster, johannieter – zie Maltezer ridder, KG = Knight of the Garter, Ridder van de Kousenband, kruisridder = kruisvaarder, de leeuwendaalder is een zeker Hollands zilveren muntstuk, een misericorde = een dolk die een ridder gebruikte om ontwapende vijanden te doden als zij niet om genade vroegen, molet = radertje aan de sporen van een ridder, olifantsridder = ridder van de olifantsorde (ridderorde in Denemarken en Thailand), page = dienaar van een ridder en preux chevalier = onvervaard ridder.

4. Ook: REK = Ridder in de Orde van de Eikenkroon, RON = Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, roofridder, schildknaap, Sint-Joris of Sint-George = de ridder die een draak doodt, tempelier, tempelridder, tempelheer: hij zuipt of drinkt als een tempelier, de Orde van de Goede Tempelieren (geheelonthouders), vliesridder of vliesheer = ridder van de orde van het Gulden Vlies, white knight = bevriende ondernemer die een bedrijf overneemt, ridderzuring en Zwaanridder = ridder uit de sage van de Rijnzwaan, Lohengrin (door Bilderdijk wordt hij 'Elius' genoemd). Een zwaardridder of -broeder is ridder van een geestelijke ridderorde t.b.v. Lijfland.
 


donderdag 26 januari 2017

1053 Dictee donderdag 26 jan 2017 (2): dictee Groot Nissewaards Dictee junioren 2017 √

Dictee - dictees [1053]

Groot Nissewaards Dictee 2017 (junioren)

1. In het centrum van Spijkenisse, gemeente Nissewaard, kun je een schat aan boeken vinden in bibliotheek de Boekenberg (eigennaam). Daar staat het vol met boeken over natuur, geschiedenis, hobby’s en ook spannende boeken met mysteries.

2. Het gebouw met zijn houten balken en vele ramen, lijkt wel doorzichtig. Toch zijn hier ook geheime ruimtes. Weet jij bijvoorbeeld waar de liftschacht verstopt is? Menig bezoeker loopt op de stenen muren te kloppen om de lift te vinden. In een andere geheime ruimte is een kleine bioscoop, waar regelmatig een boeiende film gedraaid wordt.

3. Jullie zijn niet de enigen die gebruik maken van dit bijzondere gebouw. Iedereen die van lezen houdt, is hier welkom. Zo zie je hier peuters met hun ouders, mensen die kookboeken lenen, studenten die de computers gebruiken en zelfs volwassenen die het lezen nog moeten leren. Voor hen is een speciale afdeling met lesboeken en boeken in eenvoudige taal. Door aan dit dictee mee te doen, helpen jullie deze mensen een stapje verder.

 
 



1052 Dictee donderdag 26 jan 2017 (1): dictee Groot Nissewaards Dictee volwassenen 2017 √

Dictee - dictees [1052]

Groot Nissewaards Dictee (volwassenen) 2017

1. De Boekenberg, architectonisch pronkstuk van Nissewaard. Samen met het nieuwe theater culturele iconen. De Boekenberg kwam er niet zonder oppositie.

2. Spijkenissers kozen voor meer culturele voorzieningen toen hun dat begin deze eeuw gevraagd werd. Het centrum ging op de schop. Theater en bibliotheek werden geamoveerd en temporeel elders gesitueerd.

3. Enige oud-Spikkenissers, wonend op de dichtstbijzijnde locaties bij de geplande contouren van de Boekenberg (eigennaam), gingen de juridische strijd aan met de gemeente. Het kwam zelfs tot een clash tussen een ambitieuze wethouder en de voormalige veterinair toen eerstgenoemde de oude man de situatie nader wilde expliceren (expliqueren). De oud-dierenarts, niet gehinderd door autoriteitenvrees of overige scrupules, verwees de wethouder met een enkel woord naar zijn juridisch adviseur.

4. Maar nu is hij er, de Boekenberg. Een prachtig boekenhuis met vele faciliteiten; eigenlijk een multifunctioneel cultureel centrum.

5. En u maakt dit dictee om charitatieve redenen; ongeletterde mensen leren lezen en schrijven via het Taalhuis.

 
 


woensdag 25 januari 2017

1051 Dictee woensdag 25 jan 2017 (3): dictee Oefendictee januari 2017 (7) √

Dictee - dictees [1051]

Oefendictee januari 2017 (7)

1. Als VD 'terra di Siena' schrijft, moeten ze feitelijk ook Sienees en Sienese, dus zonder trema, schrijven ... De pluralis modestiae klinkt heel bescheiden. Wanneer vinden in NL de Algemene Beschouwingen plaats? De Besjt is de Baäl Sjem Tov. Op te zoeken: VGV. Dat boek is gejaspeerd. Bessie en Billie Turf: boegbeelden van obesitas. De bests van Nadal waren zijn best of fives. AMvB's zijn Algemene Maatregelen van Bestuur. Het Openbaar Lichaam BES heeft een Bestuurscollege. In bed is zijn een betweetster. De bête bedelaar – een echte bête noire en vaak debiteur van bêtises en bévues– vroeg om een bete broods. Bij de Grote en de Kleine Vissersbank benoorden de Doggersbank werd veel met de beug gevist. De shimeji is de beukenzwam. De IPO is de initial public offering = beursintroductie. In Nederland de
Autoriteit-FM, in België de FSMA. Het bevergeil is castoreum en een beverharen hoed is een kastoren hoed. Ik woon in Zeeland bewester Schelde en ook nog aan de Schelde. Hij scoorde een bewussie. Rein was helemaal bezeeuwd.


2. Mijn favoriete sport is bhaktiyoga. Het schip is vanbuiten geschiemand. Bij een pizza Margherita kun je heel goed een margarita drinken. Verzin een list: oktober is de mariamaand (rozenkransmaand) en mei is (ook) de Mariamaand. Waar op je voorhoofd zit de glabella? Wat brengt de (het) Middellandse Zee(gebied) ons zoal (volgens VD)? Wel: de affodil(le), het africano, de arendbuizerd, de baardgrasmus, de blauwvintonijn, de bonito (= boniter) en de echte bonito (= skipjack), de brigantijn (piratenschip), de citroenmelisse (duivenkruid, melisse), de commensaalanemoon, het Corsicaans, de Spaanse costa, de cyclamen (cyclaam), het Cypriotisch, een mediterraan(s) dieet, de dwergooruil, de Euromediterrane samenwerking, de feloek (zeilboot), het Fenicisch (Foenicisch), het kledingstuk galabia, de galei, de Gazastrook, de grote vaart, de gezegende distel, het Hesperische bekken, de honds- en jonashaai, de kalanderleeuwerik, de kamerbrem en de kamsin (chamsin, wind).

3. Verder: de kapper (een struik), de klompvis (maanvis), de kraamwortel, het Kretenzisch, de kurkeik, de lansegel (zekere zee-egel), de lansvis, het Latijn, de lazarusklep (soort van mantelschelp), de levant (wind), de Levant (het Oosten), de lokharigen, de maankop (meerdere betekenissen, ook: maanbol, zwarte heul, slaapbol; ook: heulsap), het mare nostrum (Middellandse Zee), de marmerbrasem, de Mediterranée (Toon Hermans, vernederlandst), het Midden-Oosten, de moseik, de mosselzijde (stofnaam), het NATO-schild, de Nijl, de olijfboom, de ombervis (zeebaars), de opopanax (zekere rotsplant), het orbis terrarum (o.a. het wereldrond), de orseille (stofnaam), het ossenoog (grootogige brasem), Palestina, de polakker(mast) (vaartuig), de radkaart (wereldkaart met M. Zee en Nijl in T-vorm), de reuzenbaars, de rozemarijn (heester), de wilde of Boheemse rozemarijn = de moeraspalm, de salvia (soort salie), een Saraceen (muzelman), (bnw.) Sardijns, Sardinisch of Sardisch en de sardine (sardien).

4. Ten slotte: de schebek (zeilvaartuig), de schriftbaars (zekere baarsvis), het Seltsjoeks, de sidderrog, de slaapkrab, een slijkregen, de spart = sparte (halfagras, spartelgras, espartogras), de spiegelrog, de steendadel, de steeneik, de stekelpurperslak, de stink- of vuilboom, de tartaan (vaartuig), de thalassemie (erfelijke bloedziekte met gestoorde hemoglobinesynthese), de tonijn (een blikje, een broodje), de UPM (Union pour la Méditerranée (Frans! - NL: Mediterranée] ) , organisatie waarin de landen rond de Middellandse Zee samenwerken), de varkenvis (gewone bruinvis), het vat (soort van tonslak), de vliegende zeehaan, de voshaai, de vuurlibel, de waterbuffel (karbouw, arni), de zaagvis, de zeeamandel, de zeebal (soort zee-egel), het zeeschildzaad (sierplant), de zeevlinder (vleugelslak), de zoetwaterkrab, de zonnevis (petrusvis) en de zwaardvis.

 
 


1050 Dictee woensdag 25 jan 2017 (2): dictee Schooldictee Maldegem (miniemen) √

Dictee - dictees [1050]

Schooldictee Maldegem (miniemen) 2017

Deel I (30 woordgroepen invullen, onderstreept)

1. Mijn ouders, die naar Zuid-Amerika reisden, brachten originele cadeaus voor me mee, namelijk zeven lama's, twee reuzenslangen en drie reigers. 
 
2. In de pers werd bekendgemaakt dat veel atleten die deelnamen aan de Olympische Spelen, zich jarenlang schuldig maakten aan dopinggebruik.
 
3. Mijn zus beweert dat ijsberen jagen op pinguïns en dat monsterlijke tijgers elk jaar hele pygmeeënstammen in de jungle oppeuzelen. Dat klopt natuurlijk niet, want ijsberen vind je alleen in het noordpoolgebied, vetganzen komen alleen op het zuidelijk halfrond voor en tijgers leven in de Aziatische bossen en graslandgebieden.
 
4. Ik ga heel graag naar de bibliotheek van mijn stad. Tussen de duizenden boeken voel ik me goed. urenlang snuffel ik in romans en jeugdboeken, maar vooral encyclopedieën vind ik leerrijk. Gisteren vond ik veel informatie over de gevaarlijke reptielen.
 
5. Mijn vader is de politiecommissaris van onze stad. Hij heeft van de burgemeester een decoratie gekregen, omdat hij een Russische dievenbende opgerold heeft. De vier criminelen pleegden vorig weekend tientallen inbraken in onze wijk. Ze stalen laptops, juwelen, geld en gps-toestellen.
 
6. De presidenten dineerden in het luxueuze viersterrenrestaurant bij het station. Mijn broer is daar chef-kok. Hij zegt dat ze daar alleen maar frikandellen aten en tafelbier dronken, maar ik geloof hem niet. 
 
7. Mijn vader verkiest erwtensoep boven havermoutpap.
 
8. Wat is het verschil tussen kamelen en dromedarissen?
 
9. Na de voorstelling heeft het publiek de acteurs heftig toegejuicht. Ik vond het stuk slecht; ze hadden hen beter uitgejouwd.
 
10. 's Zondags nemen we een aperitiefje voor de maaltijd.
 
11. We wandelden gezellig in de verbrede lanen, terwijl moeder thuis een feestmenu bereidde.

Deel II: van de vier woorden was er steeds 1 woord (goed =  groen); van de rest is de correcte spelling weergegeven.

1.         aartslelijk                  11.      kerstvakantie
            academie                            kolibrie
            alarmsignaal                       Koninginnedag
            appartement                       kroket

2.         aquarium                 12       leeuweriken
            beresterk                            macaroni
            bikini's                                 madeliefje
            boekentas                           mammoet

3.         boeket                     13.      marathonloper
            broccoli                               marsepein
            contactlenzen                     mayonaise
            cowboyverhaal                    moestuin (moussetuin ...)

4.         de Eerste Wereldoorlog      14.      mountainbike
            december                                       nieuwsgierig
            dieselmotor                                    okapi
            dinosaurussen                               onmiddellijk

5.         documentaire           15.      Oranjeploeg
            dominees                             paardenbloem
            dreigbrieven                         parapluutjes
            drogisterijen                         pikkedonker

6.         egoïst                       16.      piramide
            eikenboom                          polsslag
            Elfstedentocht                     praktisch
            eskimohond                        ravioli

7.         fotokopieën              17.      refreintje
            Franstalig                            schilderijtjes
            gedachtestreep                   shampoo
            gehandicapt       smartphone (vroeger ook smartfoon)

8.         gevangenisstraf       18.      spaghetti
            gewelddadig                       theekannetje
            gletsjer                                tomatenpuree
            handtastelijk                        T-shirt

9.         harlekijn                   19.      vaatwasmachine
            Henegouwen                      verdwaald
            huizenhoog                         voorjaarskrokus
            jeansbroek                          vredelievend

10.      jongensschool          20.      Westerschelde
            juni                                     winterkoninkje
            karrenvracht                       yoghurt
            kathedraal                          Zeeuws-Vlaams
 
 

1049 Dictee woensdag 25 jan 2017 (1): dictee Groot Dictee Amsterdam-Noord 2017 √

Dictee - dictees [1049]

Groot Dictee Amsterdam-Noord 2017

De Amsterdamse volkstuin

1. Wat is er thans actueler dan de Amsterdamse volkstuin? De employés in de gemeentelijke burelen op talloos veel locaties bouwen voor huidige en toekomstige generaties. Van parallelle gedachten is nauwelijks sprake; die lopen evenwijdig aan de impopulaire maatregelen van ambtenaren.

2. We permitteren ons een terugblik naar de naoorlogse jaren 50 (vijftig). Tante Mien en oom Kees in hun hans-en-grietjehuisje plantten zelf in arren moede hun eenjarigen, dahlia's en azalea's. Rododendrons en orchideeën vervolmaakten het geheel.

3. Kees snoerde Mien 's morgens vroeg in haar minuscule corselet, je weet wel, die vleeskleurige combinatie van korset en bustehouder. En Mien strikte Kees' schoenen. Soms gingen de tuinhobbyisten samen naar het volkstuincafeetje.

4. Er werd koffiegezet (GB, VD) met een filter. Weeïge cakejes van eergister begeleidden het zwarte vocht met gekookte melk met vellen. Soms was er janhagel, een enkele keer waren er ook Arnhemse meisjes, biscuitjes of bokkenpootjes.

5. De tweeëntwintigjarige (22-jarige) zoon Piet, die van kindsbeen al X-benen had en altijd haantje-de-voorste was, kocht voor vader De Waarheid en jatte voor moeder de bijlage Vrouw van De Telegraaf. Niemand taalde naar het Cultureel Supplement van het Handelsblad.

6. De meeste tuinders werkten tot hun dood; AOW was er nog niet. Zomerfeesten met medleys en ukelelemuziek waren de hoogtepunten van het recreëren. Er werd gelachen om echte Amsterdamse witzen en gehuild bij smartlappen, die werden begeleid door accordeonisten.

7. Wilde Mien dansen, dan riep Kees: "Wat houdt je tegen, schat?" Waarop zij antwoordde: "Ik ben blijkbaar de enige die dit mooi vindt." Dan vlijde ze zich op de canapé en nam ze maar een Chefarine 4 of; als ze het echt zat was een penicillinetabletje.

8. Heden ten dage zien we Japanse esdoorns en andere Aziatische invloeden. Op geleasede e-bikes en bakfietsen komen ze aangesneld, de yuppen van nu.

9. Ze maken razendsnel smakelijke cappuccino's, waarna geluierd wordt en gebruncht met proseccootjes. Na een kwartiertje spitten zijn ze afgenokt en moet er al worden gedoucht.

10. We zien flagstones of tegels van Chinees hardsteen, met daarop potten van terracotta en roosters waarop langoustines en aubergines worden gebarbecued: efficiency ten top op de moderne volkstuin!

 
 


dinsdag 24 januari 2017

1048 Dictee dinsdag 24 jan 2017 (1): dictee Oefendictee januari 2017 (6) √

Dictee - dictees [1048]

Oefendictee januari 2017 (6)

1. Volgens een Taaladvies moet je echt Spaansevliegzalf schrijven ... Geloof me maar: Piëmont (Nederlands) en Piemonte (Italiaans) zijn allebei goed, dus ook Piëmontse en Piemontese (bnw., aardrijkskundige namen, Taaladvies). Een inwoner mag je alleen Piëmontees (GB) noemen, op z'n Nederlands. VD doet die laatste 2 dingen echter anders. Uit die regio kennen we ook nog: asti spumante (een mousserende wijn), bagna cauda (dipsaus met o.a. ansjovis en olijfolie), barolo (een droge rode wijn uit de gelijknamige plaats), carmagnole (lied, dans, wambuis en ook: jakobijn), de chamade (blazen: aftocht) en de piemontese (het vleesrund, VD spelt dat terecht dus op z'n Italiaans). Tijdens het banzaaien (ook: bamzaaien) wordt er nogal eens 'banzai' geroepen. Een banyan is een baniaanboom. Een barbican of barbacane dekte de poort. Zou de barbadoskers, de acerola, lekker zijn? Lijkt een barbell op een dumbbell? Barbershop gebeurt a capella in close harmony. Ken je vertegenwoordigers van de Barbizonschool? Is bardolino uit corvina geperst?

2. Met barleywijn wordt gerstewijn bedoeld. Een capodastro is een barréklem. Aan een stoffer kan een bart zitten. Een barzeef is een strainer. In Iran is een basiji in tel! Wat is het verschil tussen 'basmala' en 'bismillah'? Basisengels is Basic English. Waarom noem ik obesitaschirurg en bassdrum in één zin? Is dat nou eikenfloëem? De assistent van de dorpskapitein (SR) heet basya. Batavian grace is gewoon Hollandse plompheid. Een bath is qua inhoud net zoveel als 3 balthasars, 12 jerobeams, 2 melchiors, 6 methusalems, 2,4 nebukadnezars, 8 rehabeams, of 4 salmanazars. Een batterie de campagne haalt het niet bij een batterie de cuisine. Zo'n batterijei smaakt me gewoon niet. De batucada hoort echt bij carnaval. Bavianen is (!) ijsberen. Bayem is (in de oosterse keuken) spinazie en een baz is een bericht aan zeevarenden. Een B&B is een bed and breakfast. Met Gods genade, bono cum Deo (afko: B.C.D.) doe je ook de afkortingen bc. (baccalaureus), b.c. (basso continuo) en BC (before Christ) goed. Hij is lid van de treinbeambtenbond. Hij droeg altijd een beanie of een hoody.

3. Met haar beauté du diable was ze een beauty. Beauty is in the eye of the beholder en ook: beauty is but skin-deep. Chinezen houden van bêches de mer. Een BED is een binge eating disorder, een eetbuienstoornis. Er bestaan ook bedevaarsters. Is er ook een dorpswinkelbediendebond? Bedolah is bdellium. Dat materiaal is osteoïd. Beencellen zijn osteocyten. Wat doet een beenkeier? Militairen dragen vaak puttees. Een beissie mag je ook beestje noemen. Zo'n gedoe noem ik een begankenis. Bij joden begeind is bij Duitsers begeisterd. Daar heb je weer zo'n begga (ook: belie). Een donateur doneert aan een donataris. Jazeker: begreind is berijpt. Die kent u wel: de behemoth. Een van de oudste gedrukte werken is Spiegel der Behoudenis. Hoe heet beiers in het beiers? De beckmannomlegging heeft met caprolactam van doen. De bekade havenkom ligt droog. Wat houdt de Bekendmakingswet (dat is de citeertitel) in? Ben je bekotebikkerd, belatafeld? Wat deed een fermier général?

4. Amusant, zo'n causeur als bel-esprit op de bel-etage te horen praten. Van VD mag je een hallentoren ook belfoort noemen (naast: belfort). Die genaturaliseerde Belgen vertonen nog wel belgitude. Ze droeg een bellbottom. Mooi, die belle peinture. Het gazon moet geaereerd worden. Boven de brief betekent B.L.: benevole lector, goedgunstige lezer. Die oplossing is ben trovato. We behandelen nu het dibenzoylperoxide. Berbers eten graag atlashert. De rekening is dan in het Tifinagh. De judicatuur was bere-interessant. Je weet wel: de berenning (GB zou naar analogie van bijv. Zoen van Delft waarschijnlijk Berenning schrijven) van Aardenburg in 1672. Ontspannen: in de bergère met een bergerac. Beril is beryllium-aluminiumsilicaat (Het lijkt erop dat een silicaat scheikundig met elementen te verbinden is; daarbij zou dan m.i. sprake zijn van verwisselbaarheid, dus koppelteken). Hij hanteert een berlijnen zweep. Mjammie: berlinerbollen! Een stage is een bpv. Hij kreeg een berufsverbot. Die mannen leiden aan machismo, hanigheid.

 
 


zondag 22 januari 2017

1047 Dictee zondag 22 jan 2017 (1): dictee Oefendictee januari 2017 (5) √

Dictee - dictees [1047]

1. Ik vind hem een k-vent. Ik zag eerst één Same, later twee Samen. Voor iemand caveren is voor hem in de bres springen. Is dat nou baba ganoush? Welke kleur heeft het babbittmetaal? Een (NL) babylonische spraakverwarring, noemen de Vlamingen een babelse: die kan overal plaatshebben. We zijn getrouwd door een babs en de dokter controleerde recent mijn babinskireflex. Wat is nu een Bacchusfeest zonder bacchusstaf? Leg eens uit: wat houdt Bachten de Kupe in? Wat, bacteriurie? De badvrouw wist dat die badgaste als badgirl te boek stond. Die baggy broek is bagger. Zo'n bag-in-box is toch wel handig. Een kleine baguette is een baguetje. De Antilliaan heeft aan baisait (bijzit). Baithak gana is traditionele Hindoestaanse volks- en dansmuziek. Wat is een balling 's lands? De ballon captif en de foleykatheter, die ken je toch wel? Hoe ziet een kuit eruit bij de ziekte van Erb? Ik raad balneotherapie aan. Het bangkirai is een soort hardhout. Zijn deze coupures nog verzilverbaar bij de Nederlandsche Bank? Hij is een malicieuze bankroetier.

2. Een bansuri is een Indiase dwarsfluit van bamboe. Een banyan is een baniaanboom en een banus beheert een banaat. Je zult maar in een letale lethargie verkeren ... Het schip was te zwaar geladen met bathmetaal en liep in het Nauw van Bath (niet in wdb.) aan de grond. De betekenis van 'tria juncto in uno' (drie in één) is niet helemaal duidelijk: geloof, hoop en liefde? Een paco is een vigogne, een vicuña, een wilde lama. Een gaur [gauwer; rund] en een giaur [gaa-voer; Turkse scheldnaam voor alle niet moslims] moet je – [afko] i.t.t. de moslims – wel goed uit elkaar houden. Fosfonzuur kun je beter fosforigzuur noemen. Hoeveel chimpmannetjes zouden er in de Benelux-landen zijn? Kartonnage is kartonwerk. Het Chinese schaakspel heet xiang qi. Allesverhullend en alles onthullend liggen wel ver uiteen. Zou hier bij afwezigheid van een cordon sanitaire ook een politiekordon opgetreden zijn? Om 'krawkraw' goed te schrijven, moet je wel dagelijks studeren.

3. Je weet toch wel dat je 'kyat' als 'tsjaht' uitspreekt! Klopt dat: een neerlandicus houdt zich bezig met (Nederlandse) land- en volkenkunde? De langstzittende wielrenner kwam langsfietsen. Waar kon je vroeger met lakhs betalen? Deze apenkool kun je verbouwen. Apen hebben zo hun apentrots. De leeggereden cyclist bleek zelfs nog een lazzidebiteur. Blijft lastig: wishful thinking (goed te schrijven). Wat is het verschil tussen licks en riffs? Leiden ze een kwijnend bestaan of lijden ze eraan? In dat land wordt lèse-majesté zwaar bestraft. Heb je dat links-linkse [niet meer in VD] breiwerk nu al af? Loerahs moest je op Java zoeken vroeger. Geef de twee betekenissen van losange. Een machameid is stoer-vrouwelijk (en op haar toekomst voorbereid), vertoont machogedrag en heeft een macho-uiterlijk.

4. De madera komt echt van Madeira! Hij verscheen als een lupus in fabula, een duveltje-uit-een-doosje. De Madoerese was met een Goereese man gehuwd. Enkele woorden op '*ick': adrenaline- en andere kicks, bicyclekick (omhaal), chick (meisje), chopstick (eetstokje), derrick (boortoren), up- en downtics, free kicks, gimmick (zoals de fez van Tommy Cooper), hattrick, lick, limerick, penaltykick, rockchick (rockbitch), selfiestick, sick joke, sidekick, slicks, trick, twitnick, übergeile überchick, USB-stick (ook: usb-stick) en cyberchick. Op '*iff': der kühne Griff (de stoute greep), gitaarriff, mastiff, sheriff, skiff (roeivaartuig), TIFF = formaat voor beeldbestanden, tiff = tagged image file format, tiffbestand en whiff (airshot bij golf).
 


zaterdag 7 januari 2017

1046 Dictee zaterdag 07 jan 2017 (1): dictee Oefendictee Welkom in Breskens √

Dictee - dictees [1046]   

Oefendictee 2008 Welkom in Breskens (7 juni 2008)

Welkom in Breskens!

1. Ocharmen (= ocharm, ocharme), u bent niet als Boeing
747-passagier
maar met uw voituurtje naar het dictee in Breskens gekomen. U bent ernaartoe geracet als een tsunamietje. Het door u begane en wellicht geskatete parkoers (parcours) [uitspraak!] (mv. parkoers(en), parcours(en), verkleinwoord parkoersje, parcours(t)je) bracht u via een omweg langs Retranchement en Terhofstede [beide niet in VD] naar ons mooie, robuuste vissersdorp Breskens. U bent geroetsjt, hebt de rust versjteerd en bent toch niet gecrasht? Mocht u de belishabakens geraakt hebben, de EHBO is dichtbij en de dokter nog dichter bij de dicteeplaats. U bent dwaselijk en traneloos in ons aartslelijke en godvergeten aardse tranendal, waar de plaatselijke voetbalclub – ondanks de spits die goed in het elftal past en swell en superbe passt – puntloos (zonder punten; punteloos is een term uit de heraldiek) onderaan staat in de competitie, als met een lading van een coulombtje doorheen Zeeuws-Vlaanderen gereisd? Het plaatselijke juntabewind – er was pas een coup van samoerai – heeft u toch niet op zijn fluwelen spitzen gefouilleerd en uw fetisj in beslag genomen? De opening was met een door veel franje omgeven startsignaal voorzien door een Surinaamse dc, die u een Turks geschenk, een baksjisje [ie] (baksisje [ih]) zou uitreiken. Die man is echter opgepakt wegens een dubbelfunctie; wel één naam AOV, maar twee organisaties: in Suriname Algemeen Oudedagsvoorzieningsfonds – zo hebben we toch nog iets Surinaams – en (vroeger) in Nederland Algemeen Ouderenverbond [ook mogelijk: Algemene Ouderdomsverzekering (Antillen)]. Als u verder geen proces-verbaal hebt opgelopen wegens ontbreken van een WAM-sticker [wee-aa-èhm, klemtoon op m] – je waant je in Suriname – of het niet-inwerpen van een met cijfer en eurosymbool geschreven luizig 2€-stuk in de parkeerautomaat of bent lasttiggevallen door benigne [normaal: een medische term] Jehova's getuigen, gaan we er nu voor.


2. U bent te gast in de naar de vroegere gereformeerde kerk genoemde Ontmoeting [eigennaam], een bijgebouw van de
Samen-op-Wegkerk, thans deel uitmakend van de PKN. In de ruimte hiernaast ligt nog een echte statenbijbel. De tekst van deze Bijbel is in 1637 uitgegeven op last van de Staten-Generaal, na primordiaal te zijn vastgesteld door de Dordtse Synode (Synode van Dordrecht). In de tekst vindt u woorden als Krethi en Plethi [Jan en alleman], mincha [namiddagoffer], leviathan [mythisch monsterachtig waterdier], kaïnisme [oudste van een nest doodt de jongere] en hexameron [scheppingswerk in 6 dagen]. De komischte [TH; beter: meest komische] van W.F. Hermans' uitspraken is trouwens: "Wat de Bijbel is voor dominees, is de Grote Van Dale voor de overige zeurkousen." Het NBG, het Nederlands Bijbelgenootschap, heeft recentelijk een nieuwe vertaling van het N.T., het Nieuwe Testament (Novum Testamentum, Nov. Test.), uitgebracht. Misschien allemaal saai, maar u zit tenslotte in een kerk, nietwaar. Anders hadt ge u maar eerder moeten bedenken. Andere bijbelsoorten zijn de biblia pauperum [armenbijbel], de bijbel van 52 bladen, de Deux-aesbijbel, de rabbijnenbijbel en de rijmbijbel [en vergeet de poetenbijbel niet; in Engeland – ze kennen daar de ë niet – gedrukt; zie verder internet; niet in wdb.]. In de kerkruimte zult u geen ave mariaatjes (ave maria's) of ave's (aveetjes) (naam gebed: Ave Maria(atje)) horen. Het is immers geen rooms-katholieke, maar een protestantse kerk.


3. Aan de inwendige mens wordt ook gedacht. U hebt al geluncht en knäckebröd, smörrebröd [GB ook en VD alleen: smørrebrød] en smörgåsbord gemist. Had u al een inzinkinkje, met wat baguette(s) [tuh] [VD: baguetje] kwam u dat te boven. En waren er ook met een Jiddisch-Hebreeuws [ook: Jiddisj] woord challes (mv.), dat zijn broden voor de s(j)abbat? Pas bij het dinertje zal bekend zijn, wie de dragqueen van dit dictee is geworden. We sluiten deze dag namelijk af met een vorstelijk en prinsheerlijk zondags- of lucullusmaal. Op het menu staat zeker spaghetti met bolognesesaus [Bolognese saus], een hors-d'oeuvre, sashimi [Japans visgerecht], rabelaisiaanse [uitbundige, overdadige] potage, labberdaan [abberdaan, zoutevis] en appenzeller, camembert, burrito [geen kaas, maar tortilla!] en cottagecheese [verder: kaassoorten]. Als u zich na afloop nog wilt vermaken: dit dorp heeft geen rosse buurt met mannelijke prostitués, vrouwelijke prostituees [beide de facto pleonasmen], kindprostitueetjes en prostituanten met prostaatklachten. Hopelijk zult u ons aldus voldoende gepromote dorp nog vaak frequenteren en er tijdens uw weekendrecreatie rondrijden. Misschien loopt u nog wel enkele singkès, uit China geëmigreerde Chinezen, tegen het lijf.

4. Over spelling gesproken: een haček is een V-vormig haakje, Marx' leer beheerste Herman Broods en James Joyce' laatste roman en mijn lievelingsplanten zijn de ipecacuanha [kina-achtige plant], de eschscholtzia [goudpapaver], de striga [nestelt op een andere plant] en strelitzia [paradijsvogelbloem], de ramee [een brandnetelachtige], de mycorrhiza [zwamwortel, symbiose], look-zonder-look [knoflookkruid] en deutzia [bruidsbloem].

 
 


vrijdag 6 januari 2017

1045 Dictee vrijdag 06 jan 2017 (1): dictee Oefendictee januari 2017 (4) √

Dictee - dictees [1045]

Oefendictee januari 2017 (4)

1. Hij zag eruit als een atrofieerpeer. Is iemand met een vie manquée een au banquet de la vie, infortuné convive? Interessant: een aufguss is dus een löyly. Hij neemt alles au sérieux en is een kerel aus einem Guss. De ASS is de autismespectrumstoornis. Is auto-erotiek
paradise-by-the-dashboardlight? Door al die trubbels raakte de bijeenkomst heel getroebleerd: iets voor troubleshooters. De Avestische (vergelijk: Zend-Avesta) boeken bevatten de leer van het parsisme. Geef mij maar zo'n lekkere doodgewone avg-maaltijd! Ze wilden daar geen azc, wel een avo. Leg het avoirdupoidsstelsel eens uit ... De schemering valt in: het avondt. Een curfew is een avondklok. De leenheer had het recht van avondkout. De uiting 'at your service' heeft veel weg van 'à vos ordres'. In die ouderenflat is een
lief-en-leedteam werkzaam. Het Bamboegordijn is het Zijden Gordijn. Wat zijn 'gurwitschstralen'? Verwar dat niet met de Auschwitzleugen, een cinewitz of de grawitztumor!


2. De handelsattachee en de militair attachee vormden een lesbisch stel. Apentrots, bestaat die? Die confit de canard was de moeite waard. Wat heb jij een lekker aftershaveje op, zeg! Deze discussie is ijdellijk. Wat weet je eigenlijk van jezidi's? Zijn optreden kun je méritoire noemen. In de efebie werden efebengroepen opgeleid. Op '*dy' (een selectie; zoek zo nodig de betekenis maar op): apricotbrandy, baglady (zwerfster), bandy (soort ijshockey), black comedy, burgerbuddy, caddy (in cd-speler), candy, casestudy, dandy, dramady, Dy (dysprosium), DY (op auto's: vroegere naam van Benin), eddy (draaikolk), escortlady, first lady, fuckbuddy (seksvriend), grand old lady, handy (mobieltje), hoody, iron lady, Laurel en Hardy, leading lady, milady (en milord), nerdy (wereldvreemd), nobody, paddy, rocksteady, rowdy, screwballcomedy, shandy, speedy, stand-upcomedy, study, teddy, toddy, trendy, hyper- en ultratrendy en widebody.

3. En op '*die' (een zeer beperkte selectie uit 376 trefwoorden): ab hodierna (die), adie (adieu, ook: hadie), a die (van de dag af), akoepedie, Arcadië, bendie (rijtuigje), birdie (bij golf), blondie, bradycardie (vs. tachycardie), caddie (boodschappenwagentje, golfstokkenkokerdrager), eodem (die), fulltimestudie, langetermijnstudie, Barbie-, Bijbel- en gospelparodie, gevalsstudie (zie eerder: casestudy), hesterno die (gisteren), hodierno die (op de dag van vandaag), indie (platenlabel), Indië en Kaapverdië, kaskedi (keskedi, kiskedie: achterste), maladie sans maladie (spleen, weltschmerz, taedium vitae), sf-parodie, Bijbel-, islam-, Talmoed- en Koranstudie, misopedie (afkeer van kinderen), Nederlands- en
Oost-Indië (Oostinje), noëpedie, opa-en-omasubsidie, organdie (glasbatist), padie (rijst op het veld), polyidie en polyploïdie, psalmmelodie en psalmodie, raw foodie (droeg een hoody), reinardie, roadie (roadmanager), sine die (zonder dag of tijd), stadie (lengtemaat), tragikomedie, tribadie (lesbische liefde) en webencyclopedie.


4. De vergrotefotoafdruk (vergrote fotoafdruk) was nog heel scherp. Wist je dat bosyaws hetzelfde is als leishmaniasis, aleppobuil en
kala-azar? Ik zal je op je baadje geven. M'n wiegie was een stijfselkissie, m'n deken was een baaien rok. Een IT-deskundige moet wel bitwijs zijn; is zijn baarddracht daar het bewijs van? Hij heeft trouwens chagas. Kun je via een baardsaki baardschurft (sycosis) oplopen?

 


dinsdag 3 januari 2017

1044 Dictee dinsdag 03 jan 2017 (3): dictee Oefendictee januari 2017 (3) √

Dictee - dictees [1044]

Oefendictee januari 2017 (3)

1. Tot diep in de nacht hebben we feestgevierd. Een van de gasten droeg een hoody. Het is lang geleden dat zij een feest gevierd hebben. In de Tweede Kamer vinden vaak ao'tjes (algemeen overleg) plaats: laatstelijk nog over de studierichting a&o (arbeid en organisatie). De AOb is de Algemene Onderwijsbond. Waar staat A.O.C. voor? De afkorting van anno is Ao. Je moet apaiseren niet verwarren met paraisseren. Heet een appartementenhotel nu een apartotel of aparthotel? Een apc'tje bevat acetosal (werkzame stof: acetylsalicylzuur = aspirine), fenacetine en cafeïne. Een ramboetan is een apenkloot. Stoned als een garnaal is apestoned. Welke apgarscore (appearance, pulse, grimace, activity, respiration) had deze baby? Zoek 'apgar' op internet! Bien cuit is het dubbele van medium (à point): het eerste is doorbakken, het tweede half doorbakken. Een apodyterium is een kleedkamer in het Romeinse badhuis. Zij vindt hem een apollo. Deze akte bevat een hele apostillenlijst (VD, GB zonder n). Daar moest apotropaeïsch worden opgetreden. Het water kwam uit de aquamanile. Zijn zij aquariuskinderen? Wat is een aquitard? 

2. Vergelijk 'cui bono' en 'à quoi bon'. Een dishdasha is een Arabisch mannengewaad. Ken je de araceeën? ARALL is aramid reinforced aluminium laminate. Van aramith maak je biljartballen. Wat vroeger het gewestelijk arbeidsbureau was, is nu het Centrum voor Werk en Inkomen. Arbiter bibendi zijn, dat wil eenieder toch? Is het Arbitragehof een soort van arbitragecommissie? De arbodienst voert de Arbowet uit. in België is een FOD verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van het ARAB. Op die schrijfwijze van 'Arbowet' valt in ons
Benelux-land best wat aan te merken (of niet). Dief en diefjesmaat: Arcades ambo. Allemaal gehe
imen: arcana imperii, coelestia en sacra. Prachtig, zo'n arc de triomphe. Zo'n arend(s)sneb kan flink pikken. Gefrustreerden roepen 'argh' of 'aargh'. Een
argumentum baculinum is een doorslaand argument (een argument ad baculum). Met zo'n argus op de uitkijk – met argusogen – kan er niets misgaan. Het symbool van de Malagassische ariary is MGA. Zo'n aristarch kan nooit kwaad. Hij was arkebus(s)ier (uitspraak!).


 3. Tegen die armada van profiteurs is geen kruid gewassen. Toch wel mooi, die biblia pauperum. De armenocide is de vergeten genocide. De armes parlantes zijn een zeker familiewapen. Hij redt het nog net met zijn armoedje. In BE is de Arohm de overkoepelende centrale dienst van de provinciale ROHM's. In de aron hakodesj bevinden zich de thorarollen. Seksuele arousal [uh-rau-zuhl] is dito opwinding. In de telecom is een goed arpu (average revenue per user) van belang. De luistervinken hoorden arrectis auribus toe. Bij schermen is het arrêt een tegenaanval. Die arrière-pensée veroorzaakte een nare arrière-goût. Zonder ars aequi kunnen we niet (ook niet zonder ars amandi). Arsenicumkies is mispickel. Een arterieklem is een kocher. Gent is de Arteveldestad. De artikel 50-procedure heeft alles met de brexit en niets met een artikeltwaalfgemeente (ook: artikel 12-gemeente) te maken. Een artist's print is een épreuve d'artiste. Wat is de
arts-and-cr
aftsbeweging? De Arubagulden is de florin.


4. Zo'n ascarideplaag is vervelend. Ze zijn aan het feestvieren. De Asean is de Association of Southeast Asian Nations. De Asen (en Asinnen) verbleven in de Asgard. Ook in een ashram hoef je niet bang te zijn voor a sheep in sheep's clothing. Je moet hem niet nemen, hij is asinus ad lyram. Wat wordt op Asjoera herdacht? Een askruisje haal je op Asdag. De zon schijnt a solis ortu usque ad occasum. Assaisonneren is kruiden. Zo’n assepad, dat fietst niet! Een
asset-backed sec
urity lijkt redelijk veilig. Een Ad is een associate degree. Hoeveel eilanden telt de Indonesische archipel wel niet? Dat bruidspaar gaat nog een feest vieren. Dat is lafhartig van zo'n aterling: een attaque a tergo. Een atlashert is een berberhert. Vergelijk de zonneatmosfeer eens met de Marsatmosfeer. Een atomizer is een verstuiver. Hij tuinde er à tort et à travers in. Waren er veel atrako's (GB ook: atraco's) in 2016?

 
 


zondag 1 januari 2017

1043 Dictee zondag 01 jan 2017 (2): dictee Oefendictee januari 2017 (2) √

Dictee - dictees [1043]

Oefendictee januari 2017 (2)

1. Ik heb hem wel degelijk gezien. Bij ‘*degelijk*’ vind je ook oer- en ondegelijk en godegelijk (VD ook en GB alleen: godgelijk). Die weldoet, is een weldoener. Aan wellbeing moet hard gewerkt worden. Een wem is een ankerhand. Zij drijven samen een wervings- en selectiebureau. Wat hang je zoal aan een wieme? Met een wiki wordt een verzameling van onderling gelinkte webpagina's die door meerdere gebruikers kunnen worden bewerkt, bedoeld. Hij zei wik noch wak: boe noch bah. Het is wik of wak: het kan alle kanten opgaan. Bij die boom is men aan het wildbreien [inf.] geweest. PSV was in de (VD ook: the) winningmood. Een wiper (SR) is een ruitenwisser. Een wisiman is (SR) een zwarte magiër (in het wintigeloof) – vrouw: wisivrouw met als antoniem: bonuman (witte magiër, vrouw: bonuvrouw). Ik heb al heel wat wist-je-datjes geproduceerd. Met wons betaal je in Noord- en
Zuid-Korea. Kan hij wel een bewijs van woonst tonen? Een wuit is een vooruitstekende kin.


 2. Die domoor heeft zagemeel (BE: zaagsel) in zijn kop. Zakoeski zijn borrelhapjes uit de Russische keuken, doorgaans als een buffet gepresenteerd en in BE warme, gevulde bladerdeeghapjes voor bij het aperitief. Hij heeft wel iets zelfzekers. Een zendo is een ruimte voor zenmeditatie. Ze deden zich lekker tegoed. Een zijl kan een schutsluis zijn. De SD-kaart of -card is een infodrager. Op '*do' (een selectie): de Kaapverdische munteenheid is de escudo, het Junglecommando, een dappere dodo, het gaat crescendo, een onderzoek de commodo et incommodo is een burenverhoor in geschillen over burgerrecht. Ab absurdo = ex absurdo = uit het ongerijmde, Spanjeaficionado en flamencoaficionada, aguinaldo (muziekstijl; kerstverhaal), canere surdo = voor dove oren prediken, jazzriffje, de non locando = (beding) van niet te verhuren, DO (tweeletterige ISO-landcode van de Dominicaanse Republiek), gadogado (Indonesisch gerecht), grosso modo en gustnado = (kleine) windhoos. 

3. Ook nog: hankido (vechtsport), iaido = Japanse schermkunst, Ido: wereldtaal, verbeterd Esperanto, ignudo = mannelijke naaktfiguur (vgl. Michelangelo in de Sixtijnse Kapel), jus de non evocando = (juridisch) het verbod van evocatie, het recht om alleen voor rechtbanken in het eigen land te hoeven verschijnen, kobudo = in moderne oosterse vechtkunst gebruikt wapen, zoals de katana en de nunchaku, duizend kudo's (ook – zonder 1000 – kudos) voor zoveel inzet, lucidus ordo = een heldere, logische volgorde, mdo = multidisciplinair overleg, okido = okidoki, omni modo = op elke manier, ore rotundo = in een verzorgde, welluidende stijl, een pactum de contrabendo = (juridisch) een voorovereenkomst, een pactum de non petendo = (juridisch) een overeenkomst dat men niet(s) zal vorderen, een paddo is een magic mushroom, een pede poena claudo = de straf die laat op de misdaad volgt, een rodo is een rododendron en een scudo is een oude Italiaanse munt. 

4. Vervolgens: sempre agendo = altijd bezig, stifado = Griekse stoofschotel met rundvlees, tandem aliquando = eindelijk eens, VIDO en weirdo. Een zoma is een parapluspin. Zo-even zag ik ze als een razende voorbijzoeven. In een zottenkot hoor je veel zotteklap (VD ook: zotte klap). De zoukdansers doen dat op dansmuziek bestaande uit een creoolse mix van Afrikaanse gitaarstijlen, Caraïbische pop en Amerikaanse funk. Bij zumbaën volg je een fitnessprogramma dat gebaseerd is op Latijns-Amerikaanse muziek en dans. Met zwad(e) wordt een snee koren of gras, regel van met de zeis afgemaaid gras bedoeld. Een enkele zwei is L-vormig, een dubbele zwei T-vormig. Met het zwalpend nat, de zwalpende baren wordt de (onstuimige) zee aangeduid. Een zygoot (zygote, kiemcel) is in de biologie een cel ontstaan uit de versmelting van twee gameten. In het basketbal wordt vaak zoneverdediging gespeeld.